Zile ilçe merkezindeki, yapım tarihi tam olarak bilinmeyen Çay Pınarı'nın Roma döneminde ilçede bulunan kalenin su ihtiyacını karşıladığı biliniyor. Çay Pınarı'nın Osmanlı döneminde 1843 yılında tadilat gördüğü şekline kitabesi bulunuyor.
Zile Belediyesi Müze Müdürü Kurtuluş Uygun, 'Pınarın yapım tarihi tam olarak bilinmemekte, yapılan araştırmalarda ise Roma döneminde yapılan Zile Kalesi ile bağdaştırılmaktadır. Çay Pınarı yapı plan bakımından dikdörtgen bir plana sahiptir ve ağır kesme taş bloklar kullanılarak inşa edilmiştir. Resmi olarak yapının üzerinde 1843 yılında Osmanlı döneminde tamir edildiğine dair bir kitabe bulunmaktadır. Çay Pınar dediğimiz bu mekan konumu itibariyle Zile Kalesinin eteğinde bulunmaktadır. Burada bazı rivayetler bu yapıyı Büyük İskender ile ilişkilendirmişlerdir. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi ile birlikte bu mekan bir su temin noktası ve hanımlarımızın halı, kilim ve yün yıkama mekanına dönüşmüştür. Yılda sadece 2 ay burada su bulunuyor. Tarihe şahitlik eden Çay Pınarı yerli ve yabancı turistlerin de ilgi odağı' ifadelerini kullandı.
