1. Ahırdaki Öküzün Eve Alınması
Yeni yılın ilk günü, mutfağın dört köşesine birer bardak su dökülürdü. Evin kapısı açılarak dua edilir ve bereket dilenirdi. Eve ilk giren kişinin erkek olması gerektiğine inanılırdı. Eğer sabah saat 8’e kadar bir erkek eve gelmezse, ahırdaki öküz eve alınırdı. Bu durum, bereket ve iyi bir yılın habercisi olarak görülürdü. Eğer ilk gelen kişi bir kadın olursa, yılın hastalıkla geçeceğine inanılırdı.
2. Evlerden Yemek Alınma Geleneği
Yeni yıl sabahında, çocuklar gizlice komşularının evlerine girerdi. Ancak bu, ev sahiplerinin haberi olan bir oyundu. Ev sahipleri çocuklar için haşlanmış mısır, patates gibi yiyecekler hazırlar, çocukların mutluluğunu izlerdi. Bu gelenek, toplumsal dayanışmayı ve paylaşımı simgeliyordu.
3. Mısır Kaynatma Geleneği
Rize’de "koliva" olarak adlandırılan haşlanmış mısır, yılbaşı sabahına özel olarak hazırlanırdı. Gelen misafirlere ikram edilir, bereketi simgelemesi için mısır taneleri evin odalarına saçılırdı. Bu ritüel, ev halkının yeni yılda bolluk ve bereket içinde yaşaması için yapılırdı.
4. Tavuk Çalma Geleneği
Yılbaşı gecesinin en sıra dışı geleneklerinden biri de tavuk çalma ritüeliydi. Gençler, komşularının kümeslerinden tavuk çalar, bu tavuklar güzelce pişirilir ve köylüler bir araya gelerek büyük bir ziyafet düzenlerdi. Bu gelenek, topluluk içinde birlik ve paylaşımı artıran bir eğlence olarak görülürdü.
Geçmişin Heyecanı Günümüze Işık Tutuyor
Bu gelenekler günümüzde artık uygulanmıyor. Ancak geçmişte yılbaşı, Rize halkı için sadece bir yılın bitişi değil, bereket, dayanışma ve neşe dolu bir dönemin başlangıcı olarak kutlanırdı. Yılbaşı geldiğinde, herkes bu özel günün getirdiği heyecan ve umutla dolardı.
Rize’nin bu ilginç ve nostaljik gelenekleri, geçmişin kültürel zenginliklerini hatırlatıyor ve bölgenin tarihine ışık tutuyor.
