O Çılgın Bir Rizeli

Yaz sıcaklarından bunalan Bilal Atasoy, rüzgâr kuvveti ile dönen çardak yapmıştı.

23.06.2019 - 14:42 Yayınlanma

Bir otomobilin diferansiyeli üzerine 3 metrekarelik ahşap çardak inşa eden Atasoy, çatısına da rüzgarla dönebilmesi için 4 metal levha yerleştirdi. Rüzgarın yönüne göre dönen çardak aşırı rüzgarda çok hızla dönünce sorun yarattı. Misafirlerini, 4 sandalye ile bir de masa koyduğu çardakta ağırlayan Atasoy, nazar boncuğu astığı çardak için fren ve elektrik sistemi geliştireceğini söyledi.

Kaya yamacına asılı ev
Atasoy, 8 yıl önce kendine ait arazideki büyük bir kaya kütlesini oyarak 2 çelik kiriş yerleştirdi, bunun üzerine de yaklaşık 6 metrekare büyüklüğünde, balkonu da olan bir ev inşa etti. Bilal Atasoy, evi sağlama almak için de çelik halatlarla kaya yamacına bağladı. Ancak tek odayı yetersiz bulan Atasoy, evi genişletmeye karar verdi. İşe koyulan Atasoy, tek odalı evine 3 ahşap oda daha ilave etti. Böylece evin 3 metre olan uzunluğu da 15 metreye çıktı. İlginç ve benzeri bulunmayan çelik halatlarla asılı ev, arazinin alt tarafındaki evlerin üzerine kadar uzandı. Evin güvenliği için çaba harcayan Atasoy, kaya kütlesine 30 farklı yerde açtığı yaklaşık 40 santimetrelik deliklere yerleştirdiği demir çubuklara evin uç kısmını çelik halatlarla bağladı. Yaklaşık 400 metre çelik halat kullanan Bilal Atasoy, halatların zaman içinde gevşeyebileceğini düşündü, bunun için de çelik halatları belirli sürelerde gerginleştirecek bir sistemi de devreye soktu.

İtalya'da tez konusu oldu
Rize'nin Güneysu ilçesinde çelik halatlar kullanarak kaya yamacına astığı ev ve rüzgarda dönen çardak inşa eden 84 yaşındaki Bilal Atasoy'un yapıları, İtalya'da yüksek lisans yapan Özden Kaya'nın hazırladığı 'Sıra dışı peyzaj mekanları' tezine konu oldu. Kaya, 'Gerçekten Karadenizli mucitler çok cesur. Plan ve proje konusunda hiçbir yerden onay almadan yapı yapıyorlar,' dedi.

Mimar da, mühendis de benim
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Peyzaj Mimarlığı Fakültesi mezunu Özden Kaya, İtalya Politechico Di Milano Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimi sırasında hocalarına, Karadeniz'deki mucitlerin sıra dışı yapıtlarından bahsedip fotoğraflarını gösterdi. Hocaları da Kaya'dan, 'Sıra dışı peyzaj mekanları' konulu bir tez hazırlamasını istedi. Türkiye'ye döndükten sonra Rize Mimarlar Odası Başkanı Mustafa Mahmutoğlu ile birlikte daha önce adını gazete ve televizyonlardan duyduğu Bilal Atasoy'u, Rize'nin Güneysu İlçesi Gürgen Köyü'ndeki evinde ziyaret eden ve kayalara çelik halatlarla asılan 15 metre uzunluğundaki ev ile rüzgarda dönen çardağını inceleyen ve fotoğraflarını çeken Özden Kaya, teknik bilgiler aldı. Atasoy ile döner çardağında oturup sohbet eden Kaya, mühendislerden destek alıp almadığı yolundaki sorusuna, 'Mimar da mühendis de benim. Aklıma gelir, hemen yaparım. İnşaat sırasında baktım ki olmuyor, projeyi değiştiririm' cevabını alınca kahkahalara boğuldu.

Hava tahmin sistemi
Bugüne kadar; kaya içerisinde ve yerden 12 metre yükseklikteki 3 odalı bir ev, rüzgarla dönen çardak ve irili ufaklı birçok icat yapan Atasoy'un son icadı hava tahmin sistemi oldu. Atasoy, meteorolojik olayların bilimsel yöntemler kullanılarak yapıldığı günümüzde, yaptığı sistemle havanın güneşli, kapalı ve yağışlı olma ihtimalini önceden sezebiliyor. Yaptığı diğer icatların yanına yerleştirdiği bu yeni icadı hakkında bilgiler veren Atasoy, 'Sistemime büyük ve küçük boylarda birçok pervane yerleştirdim. Pervaneler dönmüyorsa hava güzel oluyor. Pervanenin dönme şiddetine göre de havanın ne şiddette yağışlı olabileceğini, rüzgarın şiddetini önceden tahmin edebiliyorum. Kurduğum sistem beni hiç yanıltmadı, her döndüğünde yağmur yağmıştır.' dedi.

Herkesin yaptığı işi yapmam
Güneysu'da Habeşi Bilal diye anılan Atasoy, şimdiki hedefinin helikopter yapmak olduğunu söyleyerek, 'Yaptığım icatlar ülkede çok ilgi gördü. Şimdi helikopter projem de var. El ve ayak kuvvetiyle helikopteri uçurmak istiyorum. Biraz zor bir proje ve yardımcım olmadığı için projeyi şimdilik bekletiyorum. Bir yardımcım olsa helikopteri yapmak çok basit olur. Motor kuvvetiyle helikopter zaten kalkar ama benimki el ve ayak kuvveti ile kalkacak. Ben boş durmam. Herkesin yaptığı işi de yapmam. Yaptığınız şeyin eşi benzeri olmaması lazım. Bunları yaparken mimar ve mühendise danışmam. Akşam yatarken kafamda projeyi kurarım, sabah kalkar yaparım' diye konuştu.

İlgisiz kalamayız
Atasoy'un yaptığı sıra dışı yapıları incelerken sık sık gülen Rize Mimarlar Odası Başkanı Mustafa Mahmutoğlu da bu ilginç yapıların ilin renkleri olduğunu belirterek, 'Diyecek başka bir şey yok. İtalya'dan bunlar dikkat çekmişse bizim ilgisiz kalmamız düşünülemez. Bilal Bey'in çocukluğundan beri sıra dışı işlere ilgisi var. Yeni projeleri olduğunu söyledi. Biz de merakla bekliyoruz' dedi.

84 yaşında reklam yıldızı oldu
Rize'de ilginç yapıları ve buluşları ile dikkat çeken Bilal Atasoy ilginç yaşantısı ile reklam filmlerine konu oldu. Rize'nin Güneysu İlçesi Gürgen Köyü'nde yalnız yaşayan Bilal Atasoy ilk kez yaptığı rüzgarda dönen ev ile isminden söz ettirmişti. Atasoy daha sonra bir kayayı oyarak içinde ev yaptı, yetmedi çelik halatlar yardımı ile yamaca tutturulmuş 12 metre uzunluğunda yerden 20 metre yükseklikte bir ev yaptı. Rüzgar panelleri yerleştirdiği çardağı döner hale getirdi. Yaşadığı evin her yerinde birbirinden ilginç buluşlar yer alan Atasoy bu ilginç yaşantısı ve buluşları ile bir süre önce yabancı üniversitelerde araştırma konusu olmuştu. Mucit Rizeli şimdi renkli kişiliği ile reklam filmlerine konu oldu. Atasoy Ziraat Bankası'nın son reklam filminde oynadı. Filmde Atasoy kadar buluşları da konu edildi.

Öyle bir hevesti geldi geçti
Atasoy son olarak yaşadığı ilginç evi adeta bir meteorolojik ölçüm istasyonuna çevirdi. Sürekli dönen ve ilginç sesler çıkartan cihazlar dönüş hızı ve çıkarttıkları seslere göre havanın sertliğini, rüzgarın yönünü ve yaklaşan yağmuru haber veriyor. Sorularımızı yanıtlayan 84 yaşındaki Bilal Atasoy, 'Reklam filmi için geldiler. 3-4 gün onlarla çalıştık. Öyle bir havaydı geldi geçti,' dedi.

Yaradan'ı zikreden cihaz
Atasoy şimdi Rabbimiz'in ismini söyleyecek bir cihaz tasarladığını belirterek, 'Rüzgar estikçe cihaz dönerek Yaradan'ın ismini söyleyen ses çıkartacak. Onun üzerinde çalışıyorum' dedi.

*Fotoğraflar Muhammet Kaçar arşivinden alınmıştır.

Bilal Atasoy'un ilk icat denemesi rüzgarla dönen ev olmuştu. (Güneysu, Rize, 2003)