Doğu Karadeniz Bölgesi'nde deniz suyu sıcaklığının mevsim normallerinden fazla ısınıp buharlaşarak lokal şiddetli yağışlara neden olduğunun tespit edilmesi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bölgede 6 ili kapsayan 15 maddelik 'İklim Değişikliği Eylem Planı'nı açıkladı. Tarım ve Orman Bakanlığı ise, sel ve taşkın olaylarına neden olan derelerdeki ani su yükselmelerinin erken haber alınmasına yönelik proje geliştirdi. Taşkınların önüne geçebilmek için uzun yıllardır derelere taşkın ve rusubat kontrol tesisleri yapan DSİ 22'nci Bölge Müdürlüğü, ani taşkın tehlikesini haber vermek üzere de dere yataklarına 'erken uyarı sistemi' kurmaya başladı.
Pilot bölge olarak seçilen Rize, Trabzon ve Giresun'da 3 dereye 'erken uyarı sistemi' yerleştirildi. Sistemdeki ultrasonik sensörler; su seviye yükselip dere yatağının taşmasına 50 santimetre kaldığında DSİ Trabzon 22'nci Bölge Müdürlüğü'nde kurulan merkeze uyarı gönderecek. Bu sistemle; taşkın tehlikeleri önceden tespit edilerek yerleşim birimlerine ve yetkili ekiplere haber verilecek, gerekli tedbirlerin alınması için süre kazanılacak.
'DERE YATAKLARIN KAPATILMASI TAŞKINA NEDEN OLUYOR'
DSİ Trabzon 22'nci Bölge Müdürü Vekili Dr. Emre Akçalı, Karadeniz'de bugüne kadar 545 taşkın ve rusubat kontrol tesisi yaptıklarını, 105 projenin de inşasının sürdüğünü söyleyerek, 'Yoğun yerleşimlerin olduğu ana derelerde ıslah çalışmalarını tamamladık. Olumlu sonuçlarını da son zamanlarda görüyoruz. Yoğun yerleşim yerlerinin olduğu bu derelerde son zamanlarda taşkın olayı meydana gelmiyor. Maalesef vatandaşlarımızın veya bazı yetkililerin kesiti yetersiz köprü menfez yapmaları veya dere yataklarının üzerini kapatması nedeniyle taşkınlar meydana geliyor. Vatandaşlarımızın duyarlı olması, kendi taşkınlarını kendilerinin yaratmaması lazım' diye konuştu.
'GEÇİRGEN TERSİP BENTLERİ KURDUK'
Taşkın kontrol tesislerinin yukarı havzalarında ise, dere yataklarında tesisleri tıkayan malzemelerin tutulması amacıyla rusubat tutucu yapılar inşa edildiğini ifade eden Akçalı, 'Dünyadaki yeni gelişmeleri takip ediyor ve ülkemizde uygulamaya çalışıyoruz. Geçirgen tersip bentlerini ilk olarak Rize'de uyguladık, bir tanesini de Trabzon'un Akçaabat ilçesinde tamamladık. Bunları yaygınlaştırarak yukarı havzadan gelen odunsu materyalleri tutuyor, mansap kesiminde köprü ve menfezlerin tıkanmasını önlüyoruz' dedi.
'SU SEVİYESİNİ ÖLÇECEK SİSTEMLERİ YAYGINLAŞTIRACAĞIZ'
Bölgedeki yağışların derelerde akışa olan etkisi ve su seviyesini ölçecek bir sistem uygulamaya başladıklarını aktaran Akçalı, 'Akım gözlem istasyonlarımıza ilave çalışma olarak su seviyesini ölçecek sistemleri pilot olarak uygulamaya başladık. Sistem, Dere yatağının taşmaya 50 cm kala uyarı verecek ve yetkililere bununla ilgili haber vereceğiz. Bir tane Trabzon Vakfıkebir'de, bir tane Rize Gündoğdu'da, bir tane de Giresun Eynesil'de pilot istasyon kurduk. Denemeleri tamamlandıktan sonra bunları da bölge çapında yaygınlaştıracağız. Yoğun yerleşimlerin olduğu yerlerde bu tesisleri yapmak hayati önem taşıyor' diye konuştu.
