Karadeniz'in termal ve kış turizmi için yeni turizm destinasyonu alanı olarak belirlenen ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca 'örnek yayla' modellerinin uygulanacağı iki noktadan biri seçilen doğal sit alanı Rize'nin İkizdere Vadisi Cevizlik köyünde açılması planlanan ve 16 milyon tona yakın taşın alınacağı bazalt ocağı projesi tepkilere yol açtı.
Yeşil vadinin doğal güzelliğinin yok olacağını, köylerinin ellerinden gideceğini savunan yöre halkı 'yatırıma değil, yanlış yer seçilen taş ocağına karşıyız' mesajı ile nöbete başladı.
Köylerinde çay ve bal üretimi yaptıklarını anlatan yöre halkı, İyidere'de deniz doldurularak yapılacak Lojistik Liman projesi için planlanan taş ocağının daha yakın, daha az maliyetli ve doğaya zarar vermeyecek başka bir alanda açılmasını istiyor.
'İkizdere'nin Yaşam Damarlarının Kesilmesi Olacaktır'
Deniz dolgusu yapılacak alana köylerinin 35 kilometre mesafede olduğunu söyleyen Cevizlik köyü sakinlerinden jeofizik mühendisi Osman Baş, 'Vadimizde yapılması planlanan projenin yanlış olduğunu düşünerek itiraz ediyoruz. Taş ocağı yapılacak bölge tamamen vadideki doğal hayatı ortadan kaldıracaktır. 65 ailenin yılda 200 bin ton çay sattığı, 1000 tane petekle bin ton deli bal üretildiği bir bölgede taş ocağı yapmanın akla mantığa sığacak bir proje olmadığını defalarca ifade ettik. Burası arıcılık, çay tarımı yapılan bir bölge, ciddi bir köylü nüfusu var ve bütün yaşam kaynakları burada. Su ihtiyaçlarını köyün içinden akan Eskenci deresinden karşılanıyor. Bu doğanın, bu yaşam kaynaklarının kurutulmaması gerekiyor. Bu insanların gidecekleri başka bir yerleri yok. Buradaki taş ocağı İkizdere'nin yaşam damarlarının kesilmesi olacaktır. Biz taş ocağına karşıyız, asla ve asla yatırıma karşı değiliz. Biz memleketini seven, memleketin kalkınmasını isteyen insanlarız' dedi.
'Proje Yerine Çok Yakın Taş Ocakları Var'
Köylülerden Güngör Baş da 'Projenin yanlış olduğunu anlatmak için işimi bıraktım, buraya geldim. Bu vadinin taş ocağı için mahvedilmesi, yok edilmesi yanlış. Daha uygun havzalar bulunabilir. Proje yerine çok yakın taş ocakları var. Yapılacak limana kesinlikle karşı değiliz. Projenin yapılacağı alana 5-10 kilometre mesafede istedikleri taş miktarını bulacakları taş ocakları var. Projenin yapılacağı limanla bizim vadimizin arası 35 kilometre. Burada yapımı devam eden Rize-İkizdere-Erzurum yolu var. Taş kamyonları milyonlar harcanan bu yolu kullanacak. Hiçbir trafik bu yükü kaldırmaz, burada yol kalmaz, yapılan bu yatırım bütün hepsi çöp olacak' diye konuştu.
'Doğamızı Vermeyeceğiz'
Ayşe Baş ise 'Ben evimi borç harç bitirdim. İneğim var, patatesimi fasulyemi ekiyor, buradan geçiniyorum. Ben şimdi nereye gideceğim' derken, Dursun Baş ise, 'Ben 365 gün bu köydeyim, gidecek başka yerim yok. Ben gözümü burada açtım, burada kapatacağım. Doğamızı vermeyeceğiz' ifadelerini kullandı.
Raporda Çevreye Zarar Verilmemesi İçin Alınacak Tedbirler Yer Aldı
Cevizlik köyünde açılacak taş ocağı ile ilgili hazırlanan proje tanıtım dosyasındaki raporda ayrıntılı bilgilere ve çevresel etkilere yer verildi.
Buna göre taş ocağından alınacak malzeme, İyidere Lojistik Merkez ve Limanı yapım, bakım ve onarım faaliyetlerinde ve bölgedeki yol yapımı projelerinde kullanılacak. Taş ocağından 15 milyon 724 bin 800 ton malzeme alımı yapılacak. Ocak sahasında patlatma ile gevşetilen malzeme, iş makineleri ile çıkarılacak ve kırma- eleme faaliyetine tabi tutulmadan doğrudan inşaat çalışmalarında kullanılacak. Bazalt ocağında açık işletme yöntemlerinden basamaklarda delme–patlatma yöntemi uygulanacak, galeri usulü patlatma yapılmayacak.
5 basamak oluşturulması planlanan taş ocağında kırma-eleme tesisi kurulmayacak.
Ocak sahasında üretime başlanılmadan önce bitkisel toprak sıyrılacak olup, üretim sonrası arazi ıslah çalışmalarında kullanılmak üzere çalışma alanı içerisinde depolanacak. Ocak içi yollar ve nakliye yolları düzenli olarak sulanarak toz oluşumu minimize edilecektir.
Proje dosyasında ocak işletmeciliğinde en çok uygulanan yöntemin basamaklı ve patlatmalı açık ocak işletmeciliği olduğuna yer verilerek, planlı, düzenli, ekonomik ve çevreye en az zararı olan yöntemin Cevizlik Bazalt Ocağı'nda uygulanacağı belirtildi.
