Zihni Derin hayatının büyük bölümünü Yeşil Rize'mizin geçim kaynağı çaya vakfetmiştir. Bugün Rize ilinin geçim kaynağı olan çay tarımının mimarıdır. Çay tarımı öncesi Rize ilinde kıtlık vardı ve Rizeli erkekler gurbete çıkarlardı. Çay tarımı sayesinde Rizelinin cebi para gördü. Sağlanan istihdam sonucu iş sahası açıldı ve bu sayede hemen her evde emekli onlar hayatlarını daha rahat idame ettiler. İşte bu yüzden Zihni Derin Rize ilinin tarihinde önemli bir mihenk taşıdır.
Ona minnet borçluyuz
Sayısız değerlerimiz gibi ona da Rizeliler gereken vefayı göstermemiştir. İlimizde ismi nerde ise unutulmaya yüz tutmuştur. Rize Valiliği, Rize Belediyesi ve ÇAYKUR bu değerli insanın yarınlara taşınması unutulmaması konusunda duyarsız kalmışlardır. Çay, kahvaltılarımızın demirbaşı, dost meclislerinin olmazsa olmazıdır. Onsuz iki lafın beli bile kırılmaz. Ama onun banisi Zihni Derin nedense yeterince anılmaz, anlatılmaz. Rize ilinde yapılacak olan havaalanına Rize Zihni Derin adı verilmelidir. Bu durum Rize ilinin bir numaralı geçim kaynağı çayın mimari Zihni Derin'e karşı en güzel vefa örneği, ülkemize de güzel bir örnek olur. Bu duruma en olumlu şekilde bakacak olan isim, geçmişe ve ülkemize hizmeti geçenlere karşı vefası herkesçe bilinen Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olacaktır. Gelin bu konuda bir lobi oluşturalım. İlimize büyük emeği geçen Zihni Derin'e vefamızı gösterelim.
Zihni Derin 1950 seçimlerinde Rize'den bağımsız aday olur. Ama kurt politikacılar onu kolayca harcarlar. 1964 yılı Ağustos ayında Rize toprağına dikilmesinin 40.Yılı kutlamalarına Zihni Derin`de davet edildi. Tören yerine geldikten sonra, Zihni Hoca arabadan iner, arabanın arkasından geçerken şoför arabayı geriye sürer ve Derin'e çarpar. Bu elim kaza sonrası bir daha eski sağlığına dönemez ve 25 Ağustos 1965 tarihinde aramızdan ayrılır.
Zihni Derin Kimdir?
1880 senesinde Muğla'da doğdu. İlk ve Orta öğreniminden sonra İstanbul Halkalı Yüksek Ziraat Okulunu bitirdi. 1920 senesinde İktisat Vekaleti, Ziraat Umum Müdürlüğü vazifesine tayin edildi. Rize'nin çay ve üretimine elverişli olduğunu görerek bu bölgede çay tarımının başlatılması için gayret sarf etti. Bunun üzerine 1924 senesinde Rize yöresinde çay, fındık ve turunçgiller üretimiyle ilgili özel bir kanun çıkarıldı ve Çay Araştırma Enstitüsü kuruldu. Enstitünün kurucusu olan Zihni Derin aynı iklim özelliklerine sahip olan Batum'dan getirttiği çay fidanlarıyla Enstitünün bahçesinde ilk çay fidanlığını kurdu. Fidanların bir kısmını da deneme üretimi için halka dağıttı. Fakat toprağı az olan yöre halkı, geleceği belli olmayan bu ürüne fazla rağbet etmedi. Devletin de gerekli desteği sağlamaması üzerine Zihni Derin'in çalışmaları neticesiz kaldı. Zihni Derin bu vazifeden ayrılarak çeşitli liselerde ve Ankara Gazi Eğitim Enstitüsünde öğretmenlik yaptı. 1936 senesinde Edirne'de İkinci Umum Müfettişlik kuruluşunda tarım danışmanlığına 1938 senesinde Ziraat Vekaleti Çay Organizatörlüğüne getirildi. Bu vazifesi sırasında Batum'dan getirttiği iki ton çay tohumu ile enstitüye bağlı üç fidanlıkta çay fidanı üretimini sürdürdü.
1940 senesinde çıkarılan bir kanunla çay üreticilerine bazı maddî kolaylıklar getirildi ve üretilen çayların devlet tarafından satın alınacağı garanti edildi. Bu özendirici tedbir ve teşvikler üzerine yöre halkı çay üretimine yöneldi. Zihni Derin'in özel gayretleriyle Doğu Karadeniz bölgesinde çay tarımı yaygınlaştı. Hayatında iken gayret ve çalışmalarının meyvesini gören Zihni Derin, 1945 yılında emekliye ayrıldı. Emekli olmasına rağmen bakanlık organizatörü olarak çay tarımıyla ilgili çalışmalarını sürdürdü. 1964 senesinde Çayın 40. Yılı kutlama törenlerine katılmak üzere Rize'ye giderken bir trafik kazası geçirdi. 25 Ağustos 1965 tarihinde vefat etti. Çalışmaları, 1969 yılında Tübitak Hizmet Ödülü'ne değer görüldü.
Fatih Sultan Kar / İST.
