KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Seyhan, AA muhabirine, üneversitelerinde yıllardır Karadeniz'le ilgili çok sayıda araştırma yapıldığını, çeşitli projeler yürütüldüğünü söyledi.
Özellikle Bulgaristan ve Romanya'nın Avrupa Birliği (AB) üyesi olmasının ardından, Karadeniz'in AB sınırları içerisinde mütalaa edilmeye başlandığına işaret eden Seyhan, bilimsel çalışmalara da AB tarafından daha fazla fon aktarıldığını belirtti.
Seyhan, AB tarafından finanse edilen ve Türkiye'de TÜBİTAK'ın ulusal otorite olduğu Ufuk2020 Programının, 'H2020-BG-2020-2 Gıda-Tarım-Denizcilik Alanı 2020 Çağrısı' kapsamında Türkiye'den Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi ve KTÜ'nün de yer aldığı 'Developing Optimal and Open Research Support for the Black Sea - Karadeniz için Araştırmaların Desteklenmesi' adlı projenin destek almaya hak kazandığını aktardı.
Romanya'nın yürütücü olduğu 9 milyon avro bütçeli projede 17 ülkeden 37 ortak bulunduğunu ifade eden Seyhan, proje kapsamında Türk üniversitelerinin yapacakları araştırmalar için aldıkları toplam hibenin ise 690 bin avro olduğunu vurguladı.
Seyhan, proje çerçevesinde KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi olarak, Karadeniz balıkçılığında önemli yere sahip ve toplam avın yüzde 40'ının karaya çıkarıldığı üç limanla ilgili araştırma yapacaklarını dile getirdi.
Bölgedeki Yoroz, Fındıklı ve Hopa limanlarında iklim değişikliğine bağlı artan ani ve yoğun yağış, deniz seviyesi yükselmelerine karşı oluşabilecek risklerin tespit edilmesi için çalışacaklarına dikkati çeken Seyhan, 160 bin avro bütçeli araştırmanın 4 yıl süreceğini belirtti.
Limanların maruz kalacağı dış etkilere ilişkin faktörler ortaya çıkarılacak
Seyhan, iklim değişikliğinin ani yağışların artmasına, derelerde debinin yükselmesine ve dolayısıyla da kıyısal erozyona sebep vermeye başladığının altını çizerek, deniz, akarsu veya derelerin içerisindeki ifrazatların miktarında da artış yaşandığını söyledi.
Yapacakları araştırma ile limanların iklim değişikliğinden dolayı dolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaması, mavi büyümeyi kesintiye uğratacak bir süreç yaşanmaması için ön uyarı yapılabilmesini sağlayacak verilere ulaşmayı amaçladıklarını vurgulayan Seyhan, 4 yıl boyunca her ay, iki ya da üç gün limanlarda ifrazat miktarı, oksijen, derinlik ve akıntı gibi oşinografik parametrelere ilişkin ölçümler yapılacağını ifade etti.
Seyhan, elde edilecek verilerle bilgisayar ortamında matematiksel bir model geliştireceklerini anlatarak, böylece üç balıkçı limanının maruz kalacağı dış etkilere ilişkin faktörleri ortaya çıkaracaklarını kaydetti.
Karadeniz'de geçmiş yıllarda buna benzer araştırmalar yaptıkları için zorlanmayacaklarına işaret eden Seyhan, elde edilecek verileri ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşacaklarını, temizlik gibi alınması gereken önlemler noktasında da önerilerde bulunacaklarını aktardı.
Seyhan, tahminen saha çalışmalarına 2021 yılının mart ya da nisan ayında başlayacaklarını belirterek, araştırma yapacakları limanlardan bazılarının kısa sürede dolma riski ile karşı karşıya olduğunu, bazısında ise bu riskin diğerlerine göre düşük düzeyde kaldığını kaydetti.
Çalışma kapsamında, Karadeniz'deki yaklaşık 70 yerli ve yabancı paydaşın koordinatörlük görevini de yürüteceklerini aktaran Seyhan, araştırmada KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Koray Özşeker, Doktor Öğretim Üyesi Şebnem Atasaral ve Araştırma Görevlisi Dr. Yahya Terzi'nin de yer alacağını sözlerine ekledi.
