Dijital teknolojiler ve internet, bilgiye ulaşımı kolaylaştırsa da güvenilir bilgiye ulaşmanın en güzel yolu hala kitaplardan geçiyor. Özellikle de çocuklar söz konusu ise kitap, güvenli ve filtre edilmiş bilgi için en önemli kaynak. Peki dijital dünyanın çocuklarına kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılmalı? Çocuklar kaç yaşından itibaren kitapla buluşturulmalı? Hangi yaş aralıkları için ne tür kitaplar önerilmeli? Altınbaş Üniversitesi Çocuk Koruma ve Bakım Hizmetleri Öğr. Gör. Gül Koçyiğit, çocukların 1 yaşından itibaren kitaplarla buluşturulması gerektiğini, iki-üç yaşlarındaki çocukların ise kendilerine kitap okunmasından çok mutlu olduklarını belirterek, 'Çocuk bu durumda ebeveyninin kendisine değer verdiğini, önemsediğini, ona bir zaman ayırdığını, sevgi ve sıcaklığını vermekten mutlu olduğunu duyumsar ve güven duygusu gelişir' diye konuştu.
'MODEL OLUN, TAKDİR EDİN'
Çocuklara her hangi bir davranışı kazandırmada model olmanın çok önemli olduğunu belirten Gül Koçyiğit, 'Çocuklara kitap sevgisini aşılayabilmek için öncelikle çocuğun çevresinde olan, ona bakım veren bireylerin de kitapla olan bağının güçlü olması gerekmektedir. Çocuğa kitapların olumlu özelliklerinden bahsetmek ve kitap okumak için özel zamanlar ayırmak ve bunu sürekli hale getirmek çocukta kitap okumaya dair olumlu davranışın gelişimine katkı sağlayacaktır' diye konuştu. Herhangi olumlu bir alışkanlığın ne kadar erken kazanılırsa kalıcılığının da o denli uzun olacağını vurgulayan Koçyiğit, 'O nedenle çocuğun okumayı öğrenmesi beklenmemelidir. Erken yaşlardan itibaren kitaplarla buluşturulmalıdır. Çocuğun kitapla olan ilişkisi takdir edilmeli, övülmelidir' dedi.
Kitapla buluşmaların, çocuğun eğlenebildiği oyun ortamlarına dönüştürülmesinin önemli olduğunu vurgulayan Koçyiğit, 'Kitap okumaya çocuğun anne babası ya da sevdiği başka biri eşlik etmelidir. Çocuğun kendi seçtiği bir kitapla okumaya başlanılabilir. Kitap çocukla birlikte okunabilir. Kitap okurken arada sorular sormak, 'Sence bundan sonra ne olacak?', 'Sen olsan ne yapardın?' vb. sorular çocuğun ilgisini canlı tutmasını sağlayacaktır. Bu tip etkinliklerle çocuk, kitabın kendisini eğlendirmesine ve sevdiği bir kişi ile zaman geçirmesine fırsat sağlayan bir araç olarak duyumsayabilmelidir' ifadelerini kullandı.
HANGİ YAŞ GRUPLARI NE TÜR KİTAPLAR OKUMALI?
Altınbaş Üniversitesi Çocuk Koruma ve Bakım Hizmetleri Öğr. Gör. Gül Koçyiğit çocuklarda yaş aralıklarına göre kitap seçimindeki kriterleri şöyle sıraladı:
'1-3 yaş çocukları için; Yalın çizgili, sevimli ve dikkat çekici resimlerle oluşturulmuş kitaplar tercih edilmeli. Az kelimeli bol resimli olmalı. Kitabın içeriği çocuğun bildiği, gördüğü, tanıdığı dünyadan eşya ve nesnelerden oluşmalıdır. Örneğin; bisiklete binen fareler gibi. Kolay taşınabilir ve kolay yıpranmayacak özellikte olmalıdır.'
4 ve 5 yaş arasındaki çocukların dil becerileri geliştiği için çocukta özgürce anlatma girişimlerinin yoğunlaştığını söyleyen Koçyiğit, 'Kitaplar, kendilerini dil ve çizgiyle anlatabilmelerine katkı sağlayıcı olmalıdır. Kısa ve yalın anlatımlı masal ya da öyküler tercih edilmelidir. Yazılı metinlerin çocukların zihinlerinde canlandırmalarına olanak sağlayan etkili, canlı resimlerin olması gerekmektedir. 5 ve 8 yaş çocukları için; Etkileyici hikayeleri olan ve yeni bilgilerin öğretildiği kitaplar tercih edilmeli. Detaylı resimleri içeren, ilgi alanına giren kitaplar olmalı. Sadece iyi değil, kötü ya da yanlış karakterleri de tanıtan içeriğe sahip olmalıdır. İyiyi ve kötüyü ayırt etmesini sağlaması açısından faydalı olacaktır. Aynı zamanda gerçeklerle de karşılaşma fırsatı bulacaktır. Yaratıcı kurguları içeren kitaplar tercih edilmelidir. 8-12 yaş çocukları için ise, çocuğun kişiliği ve ilgisine uygun kitaplar tercih edilmelidir. Sadece öğretici içeriği değil, düşünme ve sorgulama becerisinin de gelişimine destek olacak kitaplar tercih edilmelidir' diye konuştu.
