Esnaf ve Sanatkarların Yeni Koronavirüs Salgınına Karşı Alınan Önlemler Kapsamında Uğradıkları Zararların Giderilmesi İçin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi'nin gerekçesinde, Kovid-19'a karşı çeşitli önlemler alındığı, bu önlemler kapsamında virüsün yayılımını yavaşlatmak için 700 bine yakın küçük iş yerinin kapatıldığı, iş yeri kapatılmayan esnafın da iş hacminin büyük ölçüde daraldığı ifade edildi.
İş yerleri açık olmasına rağmen esnafın iş hacminin salgın öncesindeki düzeye gelemediği belirtilen gerekçede, 'Resmi açıklamalara göre, mücbir sebep ilan edilerek salgından etkilenen iş yerlerinin bu yılın son çeyreğinde ödenmek üzere ertelenen SGK prim borcu 40 milyar lira, vergi borcu 29,4 milyar lira düzeyindedir. Bu tutarların bu yılın son çeyreğinde ödenmesi gerekmektedir. Oysa esnaf ve sanatkarlarımız normal koşullara henüz dönememekte ve birçoğu günlerce siftah yapamadan evine varmaktadır. Bu koşullardaki esnafımız bu yılın son çeyreğinde hem normal vergi ve sigorta primlerini hem de ertelenen vergi ve sigorta primi borçlarını ödemek zorundadır.' denildi.
Gerekçede, yasa teklifiyle, esnaf ve sanatkarların ödeme gücünün oldukça azaldığı bu dönemde, ödemeleri yılın son çeyreğine ertelenen sigorta primi ve vergi borçlarının faizsiz olarak beş yılda ve yılda bir defa taksit ödenecek şekilde yeniden yapılandırılmasının önerildiği, aynı şekilde esnaf ve sanatkarlara kullandırılan ve ödemeleri altı ay ertelenen kredilerin, yeniden faizsiz olarak ve bir yıl daha ertelenmesinin amaçlandığı kaydedildi.
Teklifle getirilen düzenlemeler
Teklifle, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında kira ödemelerinden yapılan stopajın sınırlı bir alanda bırakılması ve genel bir kural olarak kaldırılması öngörülüyor.
Düzenlemeyle Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun'da değişiklik yapılıyor. Değişikliğe göre, kullandığı nakdi ve gayri nakdi kredilerinin anapara, faiz veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacak. Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmayacak.
AVM'lerin haftanın bir günü hizmet vermemesini düzenleyen teklifle, hizmet verilmeyecek gün, o ilin özgün şartları dahilinde, ilgili meslek kuruluşlarının görüşü alınarak vali tarafından belirlenecek.
Kovid-19 tedbirleri nedeniyle kamu kurumlarının kapalı kalan kiracısı işletmelerden kira bedelleri bir yıl boyunca tahsil edilmeyecek.
13 Mart'ta Kovid-19 nedeniyle kapatılan ve halen uzaktan eğitim seçeneğiyle ve düşük sınıf mevcutlarıyla eğitim öğretim faaliyetine devam edilen devlete bağlı okullardaki kantinlerden alınacak kira bedelleri bir yıl süreyle alınmayacak.
Teklife göre ayrıca, Kovid-19 ile mücadele kapsamında yetkili makamlarca alınan tedbirler dolayısıyla faaliyetleri geçici süreyle durdurulan işletmelere, durdurma işlemi tarihinden geçerli olmak üzere, 1 Nisan 2021'e kadar iş yeri kira desteği Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinden verilecek. Cumhurbaşkanı, uygulamanın süresini üç aya kadar uzatmaya yetkili olacak.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliğine bağlı bölge birliklerine ortak olan esnaf ve sanatkarların, kredi ve kefalet kooperatifleri kefaletiyle veya doğrudan Halk Bankasından kullandıkları kredilerinden doğan borçlarından vadesi 31 Aralık 2020'ye kadar dolacak olan borçları, bir yıl süreyle faizsiz olarak ertelenecek, kredi itfa tablosundan kalan tüm taksitler de ertelemeye uygun olarak ötelenecek.
Salgına karşı alınan önlemler kapsamında çoğunluğunu esnaf ve sanatkarların oluşturduğu vergi mükelleflerinin mücbir sebep ilan edilerek 2020'nin ekim, kasım ve aralık aylarına ertelenen vergi borçları, gelecek beş yıllık sürede ve yılda bir taksit ödenecek şekilde yapılandırılacak. Aynı mükelleflerin, mücbir sebep ilan edilerek bu yılın son üç ayına ertelenen SGK prim ödemeleri de yeniden yapılandırılarak beş yılda ödenebilecek.
