Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Aziz Akgül, dünya nüfusunun yüzde 40'ını barındıran 80 ülkenin şimdiden su sıkıntısı çektiğini, 2050'de 4 milyara yakın insanın su sıkıntısı çekeceğinin tahmin edildiğini belirterek, boşa akmasının ve gereksiz kullanımının önlenmesiyle su tasarrufu yapılabileceğini söyledi.
Son yıllarda artan kuraklık, su sorununu tüm dünyanın mücadele etmesi gereken en önemli konu olarak öne çıkardı. Türkiye'de de kış aylarında mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklığı endişeleri artırırken, İstanbul'daki barajlarda su seviyesinin yüzde 20'nin altına inmesi, konunun önemini gözler önüne serdi.
AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan TİSVA Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Aziz Akgül, Türkiye'nin üç tarafı suyla çevrili bir ülke olmasına rağmen, tatlı su varlığı açısından zengin bir ülke sayılmadığını ifade etti.
Dünyada yıllık ortalama 800 kilometreküp olan yağış miktarının Türkiye'de yaklaşık 643 kilometreküp düzeyinde bulunduğu bilgisini veren Akgül, bu suyun da 274 kilometreküpünün buharlaşarak atmosfere geri döndüğünü, 69 kilometreküpünün yeraltı suyunu beslediğini, 158 kilometreküpünün deniz ve göllere boşaldığını anlattı.
Akgül, bir ülkenin su zengini sayılması için kişi başına yıllık 8-10 bin metreküp su düşmesi gerektiğini aktararak, 'Türkiye, 1593 metreküplük kişi başına kullanılabilir su miktarıyla, su zengini bir ülke değildir.' diye konuştu.
'Damlatan musluk yılda 3 metreküplük su kaybına sebep oluyor'
Aziz Akgül, yaptıkları bir araştırmaya göre, bireylerin yüzde 51,6'sının 51 ila 100 lira arasında fatura ödediğini, suya ödenen aylık faturanın ortalama 94,80 lira olduğunu, bu rakamın bir önceki yıla kıyasla 15,30 lira arttığını dile getirdi.
Su kullanım alışkanlıklarını belirlemek üzere yapılan bir araştırmaya göre, evlerde su tasarrufu sağlayan sıhhi tesisat ürünlerinin seçilmesi durumunda 4 kişilik bir ailede toplamda 189 bin 800 litre olan yıllık su tüketiminin 84 bin 480 litreye kadar düşebildiğini aktaran Akgül, şunları kaydetti:
'Damlaya damlaya akan bir musluk yılda 3 metreküplük su kaybına sebep oluyor. Bunun her konuta yıllık maliyeti yaklaşık 6 bin lira civarındadır. Türkiye'de yaklaşık 19 milyon konuttan sadece yüzde 10'unda böyle bir durum olduğunda oluşan israf yaklaşık 11 milyar liradır. Bir kişinin günde iki kez 1 dakika boyunca musluk suyunu kapatmadan diş fırçalaması yılda 8 ton su israfına neden olmaktadır. Bunu, nüfusumuzun yüzde 20'sinin yaptığını tahmin ettiğimizde, ülkemizin toplam kaynak kaybı yaklaşık 13 milyar lira olmaktadır. Dört kişilik bir ailenin her üyesinin duş süresini 1 dakika kısaltmasıyla yılda 18 ton su tasarrufu sağlanmaktadır. Türkiye'de her 4 kişiden birinin aşırı su tüketimine karşı herhangi bir önlem almadığı ve su israfına duyarsız olduğu görülmektedir.'
Akgül, Birleşmiş Milletler ve UNESCO başta olmak üzere ilgili kuruluşların raporlarına göre, dünyada ve Türkiye'de artan nüfus, küresel ısınma, kuraklık gibi nedenlerle her geçen yıl suya olan talep artarken, tatlı su kaynaklarının azaldığını söyledi.
Dünya nüfusunun yüzde 40'ını barındıran 80 ülkenin şimdiden su sıkıntısı çektiğine işaret eden Akgül, eski Orman ve Su işleri Bakanı, AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Veysel Eroğlu'nun, 'Su kaynaklarının yetersizliği ortalama 2,7 milyar insanı yılın en az bir ayı etkiliyor. 2050'de 4 milyara yakın insanın su sıkıntısı çekeceği tahmin ediliyor. Şu anda bile Afrika ve Orta Doğu gibi bölgelerde ve dünyanın değişik yerlerinde 2 milyar insan yeteri kadar ve uygun kalitede suya erişilmiyor. Dünyada bugün 783 milyon insanın temiz suya erişimi bulunmuyor. Yeterli miktarda temizlik söz konusu olduğunda bu sayı 2,5 milyara ulaşıyor.' değerlendirmelerini anımsattı.
TİSVA Başkanı Akgül, suya erişemeyen insan sayısının gelecekte daha da artacağı öngörüsünde bulunarak, suyun gelecekte şimdiki konumundan daha kıymetli bir noktaya erişeceğini ifade etti.
Öngörülere göre, 2030 yılında 100 milyon nüfusa ulaşacak olan Türkiye'nin kişi başına 1.120 metreküp kullanılabilir su miktarıyla su sıkıntısı çeken bir ülke konumuna gelebileceğini belirten Akgül, 'Bu tehlikeyi en aza indirmek için, su kaynaklarımız çok dikkatli yönetilmelidir.' diye konuştu.
Akgül, su tasarrufu noktasında şu önerilerde bulundu:
'Açık bıraktığımız musluklardan boşa akan su, yılda ortalama 12 ton. Musluklarınız su damlatıyorsa, mutlaka tamir ettirin. Damlayan musluklar günde 200 litreye varan suyun ziyan olmasına sebep olur. Dişinizi fırçalarken suyu kapatırsanız, 4 kişilik bir ailede ayda 160 damacana su yani 3 bin 40 litre su tasarrufu yapabilirsiniz. Evde harcadığımız suyun yüzde 10'u mutfakta, yüzde 15-20'si çamaşır yıkamakta kullanılıyor. Buralarda tüketime dikkat etmek, makineleri dolmadan çalıştırmamak gerek. Özellikle çamaşır makinesi her yıkamada 176 litre su harcar. Bu yüzden haftada bir kez gereksiz kullanmayı önlersek, yılda 9 ton suyu kurtarabiliriz. Evde en çok su banyoda harcanıyor. Günlük harcamanın yüzde 40'ı banyoda. Burada, suyu tasarruflu kullanan duş başlığı kullanmak çok önemli. 6 dakika duş yaptığınızda, tasarruflu duş başlığıyla her duş almada 50 litreye kadar daha az su harcamış oluyorsunuz. Sıcak su gelene kadar boşa akan soğuk sular biriktirilerek ev temizliği ve çiçek sulamada kullanabilir. Dişlerinizi fırçalarken, yüzünüzü yıkarken suyu akar vaziyette bırakmayın. Bu şekilde günde 6 litreye kadar sudan tasarruf edebilirsiniz. Tıraş olurken ve yüz sabunlarken, musluğu kapalı tutarak günde 15-35 litre su tasarruf edebilirsiniz. Yine tuvalet rezervuarı 16 litrelik ise 4 kişilik bir aile tuvalette ayda 7 ton su tüketir. 16 litre yerine, 8 litrelik tuvalet rezervuarıyla ayda 3,5 ton su tasarrufu edebilirsiniz.'
