Fatih Sultan KAR

RİZE'NİN KAYBOLAN SEMBOLLERİ

  • 0
  • 0
  • 3770
Yazı Boyutu

Şehirler için tarihi yapılar gibi o şehrin maneviyatı, temsili açısından yapılan abideler, semboller ve anıtlarda önemlidir. Rize şehri tarihi yapılarına sahip çıkmadığı gibi sembollerine anıtlarına da sahip çıkmamıştır. Bu bağlamda Rize Meydan’ında 1922 yılında açılışı yapılan Rize Abidesi, 1973 yılında yapılan Rize Çayı’nı ve Çay Sanayini temsil eden Anıt, Rize Ziraat Bahçesi’nde çay tarımının başlamasını temsil eden 1922 yılında yapılan anıt zamanla yok edilmiştir. 

Rize Abidesi
Rize Meydanı’nda Rize’nin son mutasarrıfı ve Cumhuriyetin ilk valisi olan Mehmet Hurşit’ın (Kara Vali) yıktırdığı Şeyh Ali Semerkandi hazretlerinin türbesi vardı. Türbenin hemen yanında ise açılışı Kazım Karabekir Paşa tarafından 1922 yılında gerçekleştirilen ve Kurtuluş Savaşı’nda şehit olan Rizeliler anısına yaptırılan Rize Abidesi yer alıyordu. Rize iline ait tarihi fotoğrafların 1928 yılı öncesine bu anıt gözükmektedir. Nasıl kaldırıldığı ve akıbetinin ne olduğu konusunda bir bilgimiz yoktur. 

Rize Abidesi’nin Açılışı (1 Aralık 1922)

Rize Çayını ve Çay Sanayisini Temsil Eden Anıt
1973 yılında Cumhuriyetin 50. Yılı kutlamaları kapsamında Rize'de çay tarımını ve sanayisini temsil edecek bir anıt yapılması için ÇAYKUR'un kurucu genel müdürü Şeref Özgül tarafından Asım Beşikçi görevlendirilir. Beşikçi o sırada aynı zamanda kurucusu olduğu ÇAYKUR Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı görevini yürütmektedir. Çay tarımı için 2,5 yaprak çay filizi ve çay sanayisi için bir çarkın olduğu bir tasarımı hazırlar. Bu tasarımımın maketini varsa alternatif tasarım maketlerini yapması için KTÜ mimarlıktan arkadaşı Necip Ünal'dan destek alır. Getirilen maketlerden ilk düşüncesini yansıtan maketi beğenir ve işe koyulur.

Anıtın imalatı için kalıpları Zihni Derin Çay Fabrikası marangozhanesinde rendeli ve lamba zıvanalı olarak mobilya yapar gibi yaptırılır. Beton için en uygun granülometrik agrega (kum-çakıl) Tirebolu Çay Fabrikası elemanlarınca Tirebolu sahillerinden temin edilip fabrikanın kamyonuyla Rize'ye getirilir. Ve anıt tamamen özveri ve öz değerlerle tamamlanır ve 50. Yıl törenlerine yetiştirilir. Daha sonra kimler tarafından ne amaçla sökülüp çöpe atıldı bilmiyorum. Yıllarca Rize ilinin sembolü olarak işlev görür. Rize’yi ziyaret edenler önünde etrafında fotoğraf çektirirler. Rize ilini tanıtıcı fotoğrafların baş aktörü olur. 19 Mayıs 1983 yılında Rize Meydanına Atatürk Heykeli konulmasıyla sökülür ve maalesef Zihni Çay Fabrikası arkasında çürümeye terk edilir. 

Bir zamanlar Rize meydanında iki buçuk yapraktan oluşan Çay figürü ve çalışmayı azmi temsil eden dişli motifinde heykel yer alıyordu. Sol başta fotoğrafta anıtın yapımını üstlenen Asım Beşikçi (Çay filizi ortasında ayakta) ve arkadaşları gözükmektedir. (1973)

Rize Ziraat Bahçesi Fidanlık Anıtı
1922 yılında Rize Ziraat Bahçesi Fidanlığına Ziraat ve Bahçe Kültürleri Müdürü Kemal Atila tarafından
Rize Ziraat Bahçesi’nde çay tarımının başlamasını temsil eden bir anıt yaptırılır. Üzerinde Atatürk büstü ve fidanlıkta çalışanları molaya çağıran bir zil bulunan anıt zamanla yok olmuştur. Akibeti hakkında da bilgi edinemedik.

Ziraat ve Bahçe Kültürleri Müdürü Kemal Atilla bahçenin kuruluşu anısına kurulan anıtta gözüküyor.

Rize'de çay tarımını ve sanayisini temsil ve azmi temsile eden iki buçuk yaprak çay ve dişliden oluşan heykelin günümüzde yeniden düzenlenen Rize Meydanının ortasına çok yakışacağını düşünüyorum. Tabi karar yetkililerin.. Değerlerimize sahip çıkalım. Onları üretenleri unutmayalım ve yaşatalım.

  • Emine Karaosmanoğlu

    Emine Karaosmanoğlu

    Yangın ucuz atlatılmış..

    Cevap yaz
    22.09.2010 14:40
  • zeynep baş

    zeynep baş

    Ayy o gün çok kötü idi...ilkten küçük yangınla başladı söndüremediler sonrada her tarafı siyah duman sardı boğulduk resmen yaa..şükürler olsunki kimsenin canına bişi olmadı...Çalışırken çevreye çok dikkat edilmesi gerekiyor, yoksa bu tür kazalar meydana gelir...

    Cevap yaz
    22.09.2010 14:18
Yorum Yap

Yazarın Diğer Yazıları

Vefatının 14. Yılı Anısına (18 Kasım 2009)

  • 0
  • 0
  • 273

Servet Yardımcı: Rize Hatıralarımızın Şehridir

  • 0
  • 0
  • 181

İYİ Kİ DOĞDUN KAZIM

  • 0
  • 0
  • 160

Sayın Cumhurbaşkanına Bunları da İletin

  • 0
  • 0
  • 223

Abdurrahim Albayrak: Onu Hiç Unutmayacağım

  • 0
  • 0
  • 213

Ahmet Mesut Yılmaz Ve Hatıralar

  • 0
  • 0
  • 205

Rize Kültürü Ve Hohol Olmak

  • 0
  • 0
  • 277

Çaya Gönül Verenler ve ÇAYKUR Genel Müdürleri

  • 0
  • 0
  • 600

Bir Siyaset Bilgesi Rize Vakfı Başkanı Orhan Keçeli

  • 0
  • 0
  • 227

Tarihçi Yazar Osman Öndeş Bu Kez Fatih Sultan Kar'ı Yazdı

  • 0
  • 0
  • 353

Futbol Sahalarının Arap Ahmet'i

  • 0
  • 0
  • 624

Çamlıhemşin Çinçivalı Murat Karayalçın'ın Anıları

  • 0
  • 0
  • 313

Rize Şehir Merkezinde Kentsel Dönüşüm

  • 0
  • 0
  • 379

Rize Turizminde Potansiyel Var

  • 0
  • 0
  • 333

Rizeli Siyasilerin Darbe Hatıraları

  • 1
  • 0
  • 783

Şampiyon Rizespor (1973-74 Sezonu)

  • 0
  • 0
  • 319

Rize Sporundan Bir Yıldız Kaydı

  • 0
  • 0
  • 1110

Rize Çayına Adanan Bir Ömür: Mehmet Zihni Derin

  • 0
  • 0
  • 439

Bu Topraklardan Bir Cimilli İbo Geçti

  • 0
  • 0
  • 501

24 Saatte 24 Futbolcu Transfer Eden Rizespor’a Selam Olsun

  • 0
  • 0
  • 755

Rize Günleri “Küme”de Olmasın Rize’yi Rezil Etmeyelim

  • 0
  • 0
  • 512

Sonra Döndüm Dedim ki İyi ki Rizeliyim

  • 0
  • 0
  • 628

Onların da Yolu Rizespor'dan Geçti

  • 0
  • 0
  • 412

Rizespor Süper Lig'de

  • 0
  • 0
  • 405

Mehmet Yaşar, Sedat ve Osman Türüt: Göğsünde Ay Yıldızlı Armayı Taşımış Rizeli Güreşçiler

  • 0
  • 0
  • 724

Rizeli Araştırmacı Yazar Sarıyar Belleği İbrahim Balcı'nın Ardından

  • 0
  • 0
  • 679

Futbolda Sakin Güç: İrfan Saral

  • 0
  • 0
  • 722

Birlikten Kültür Doğuyor

  • 0
  • 0
  • 1396

Eski İstanbul'un Rizeli Kabadayıları

  • 1
  • 0
  • 7981

Tarihinden Sayfalar, Birazcık Radyasyon İyidir

  • 0
  • 0
  • 716

Yazında Doğası, Çayı ve İnsanıyla Rize-2

  • 0
  • 0
  • 724

Rize'nin Ünlü Futbolcuları: Onların da Yolu Futbol Sahalarından Geçti

  • 0
  • 0
  • 768

Rizeli Savcı Yusuf İzzet Akçal Ve Şair Nazım Hikmet’in Bursa Cezaevi Hatıraları

  • 0
  • 0
  • 714

19 Mayıs Rize'de Çifte Bayram

  • 0
  • 0
  • 884

Gol Kralı Zeki ve Çevik Rizesporlu Oktay Çevik

  • 0
  • 0
  • 503

Şair Abdul Celil Bayar

  • 0
  • 0
  • 872

Lefter: Rizelileri Rize'yi Hiç Unutmadı

  • 0
  • 0
  • 924

Merhum Başbakan Ahmet Mesut Yılmaz'ın Rize Sevgisi

  • 0
  • 0
  • 968

Çayın Başkentinden Türkiye'nin Başkentine

  • 0
  • 0
  • 904

Rize'nin İl Oluşunun 99. Yılı Anısına

  • 0
  • 0
  • 915

Bir Futbol ve Rizespor Emekçisi: Zafer Numan Kanburoğlu

  • 0
  • 0
  • 583

Osman Yüksel Serdengeçti'den Rize'ye Güzelleme

  • 0
  • 0
  • 964

Türk Ordusuna Rizelilerin Hediyesi: Rize Teyyaresi

  • 0
  • 0
  • 1031

Namı Değer Çingene Arif: Arif Koca

  • 0
  • 0
  • 1126

Aspetli Hayırsever Ali Rıza Mete

  • 0
  • 0
  • 918

Rize'de Bir Demokrasi Yıldızı: Mehmet Ali Kumbasar

  • 0
  • 0
  • 949

Vekil Olmak/Asıl Kalmak

  • 0
  • 0
  • 949

Laz Ziya, Ziya Kalkavan

  • 0
  • 0
  • 926

Rizespor Ruhu ve Mustafa Zeki Rakıcıoğlu

  • 0
  • 0
  • 587

RİZE GÜNLERİ RİZE’YE YAKIŞIR OLMALI

  • 0
  • 0
  • 1186

BU TOPRAKLARDAN BİR CİMİLLİ İBO GEÇTİ

  • 0
  • 0
  • 3354

KAZIM'IN ANISINA

  • 0
  • 0
  • 1404

RİZE KÜLTÜRÜ ÜZERİNE YETKİLİ VE ETKİLİLERDEN ARZUHALİM

  • 0
  • 0
  • 1400

CUMHURİYET TARİHİNİN İLGİNÇ KARAKTERİ: EKREM RİZE

  • 0
  • 0
  • 1434

SOYADI DA YÜREĞİ DE SAĞLAMDI: AYDIN SAĞLAM

  • 0
  • 0
  • 1238

BİR ÖNDER, BİR MEMLEKET!

  • 0
  • 0
  • 1517

RİZE VEFA KONUSUNDA NEDEN DUYARSIZ

  • 0
  • 0
  • 1245

İNÖNÜ’NÜN RİZE ZİYARETLERİ

  • 0
  • 0
  • 1780

RİZESPOR VE BİR ŞAMPİYONLUK HATIRASI

  • 0
  • 0
  • 3679

TÜRK FUTBOLUNDAN İZ BIRAKMIŞ BİR RİZELİ: AVNİ KALKAVAN

  • 0
  • 0
  • 5466

CUMHURİYET SENATOSU'NUN RİZELİ ÜYESİ: ASPETLİ ŞÜKRÜ METO

  • 0
  • 0
  • 1061

RİZE'NİN KAYBOLAN SEMBOLLERİ

  • 0
  • 0
  • 3770

RİZE’NİN NOSTALJİK DEĞERİ TURİST OTEL VE HATIRALAR

  • 0
  • 0
  • 3414

TURGUT KIRAN’IN ARDINDAN

  • 0
  • 0
  • 4173

RİZE BİZİMDİR VE BAŞKA RİZE YOKTUR

  • 0
  • 0
  • 3081

MÜTEVAZI BİR EFSANE: ALİ YAVUZ

  • 0
  • 0
  • 12742

ÇAY YAPRAĞI ESRA ALKAN'IN KALEMİNDEN DİLE GELDİ

  • 0
  • 0
  • 1742

RİZESPOR'UN KURULUŞ TARİHİ DEĞİŞTİRİLEMEZ

  • 0
  • 0
  • 2348

19 MAYIS TARİHİ RİZESPOR BAYRAMI OLARAK İLAN EDİLMELİDİR

  • 0
  • 0
  • 1099

RİZELİ FUTBOLCULARDAN OLUŞAN RİZESPOR TARİH YAZIYORDU

  • 0
  • 0
  • 6248

TÜRK SİYASET TARİHİNİN İKİ BEYEFENDİ İSMİ: YUSUF İZZET AKÇAL VE EROL YILMAZ AKÇAL

  • 0
  • 1
  • 4548

TÜRK SİYASETİNİN RENKLİ İSMİ: OSMAN KAVRAKOĞLU

  • 0
  • 0
  • 4790

BELEDİYECİLİĞİN BABASI: AYTEKİN KOTİL

  • 0
  • 1
  • 3301

NE RİZE’DE VEFA İSİMLİ BİR SEMT NE DE RİZELİ DE VEFA VAR

  • 0
  • 0
  • 1487

KOCA KAPTAN GÜRSEL AKSEL, RİZESPOR VE VEFA

  • 0
  • 0
  • 1737

OLİMPİYAT VE DÜNYA ŞAMPİYONU RİZE’NİN GURURU: KAZIM AYVAZ

  • 0
  • 2
  • 1742

ATATÜRK’ÜN KADIM DOSTU RİZELİ MATARACI MEHMET EFENDİ

  • 0
  • 0
  • 2883

RİZE ESKİ HÜKÜMET TABİBİ: DOKTOR MEHMET ALİ GÜVEN

  • 0
  • 0
  • 1559

GERİYE HOŞ BİR SEDA KALDI

  • 0
  • 0
  • 1130

RİZELİLERİN DERVİŞ ALİ’Sİ

  • 0
  • 0
  • 1065

YEŞİL MAVİ RENKLER DÜNDAR AKDENİZ’İN ARMAĞANI

  • 0
  • 0
  • 1119

TURGUT AKSOY’UN ARDINDAN: ÖZEL İNSANDI, GÜZEL İNSANDI

  • 0
  • 0
  • 1410

AZMİ KANDEMİR YAŞAYAN TARİHTİR

  • 0
  • 1
  • 1651

ÜÇ GÜZEL ADAM VE ÜÇEL

  • 0
  • 0
  • 1216

TÜRK SİYASET TARİHİNİN RENKLİ İSMİ ALİ TOPUZ'UN ARDINDAN

  • 0
  • 0
  • 1175

SİYASETTE SOL KANAT FUTBOLDA STOPER: ALPER TAŞ

  • 0
  • 0
  • 1091

'BİZİM SASU' CENGİZ SARIOĞLU

  • 0
  • 0
  • 1168

RİZE ÇAYINA ADANAN BİR ÖMÜR: MEHMET ZİHNİ DERİN

  • 0
  • 0
  • 1103

RİZE SİYASET TARİHİNDEN RENKLİ BİR POTRE: MEHMET TALAT DOĞAN

  • 0
  • 0
  • 1293