Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 'Kentsel Dönüşüm Eylem Planı'nı açıkladı.
Beşiktaş'ta bir otelde düzenlenen toplantıya Bakan Kurum'un yanı sıra İstanbul Valisi Ali Yerlikaya da katıldı. Bakan Kurum, eylem planı ile ilgili açıklamasında, şunları söyledi:
'Yakın zamanda Kartal'da yaşadığımız acı olay, Kağıthane'de, Sarıyer'de, Avcılar'da, Bağcılar'da ve İstanbul'un değişik ilçelerinde yaşadığımız son olaylar Kentsel Dönüşümün önemini bir kez daha ortaya koyacak acı hatıralar yaşadık. İstiyoruz ki bir daha anneler ağlamasın, ocaklara ateş düşmesin. Kentsel dönüşümde temel hedefimiz; her şeyden önce insanımızın can ve mal güvenliğini sağlamaktır. İnşallah bunu devletimizle, belediyelerimizle, valiliklerimizle, vatandaşlarımızla, özel sektörümüzle, 82 milyon vatandaşımızla hep birlikte gerçekleştireceğiz. Nitekim dün, Sayın Cumhurbaşkanımızın ev sahipliğinde büyükşehir 30 büyükşehir belediye başkanlarımızla Cumhurbaşkanlığı Külliyemizde bir araya geldik. Belediye başkanlarımızın yapacakları çalışmalara dair bizden taleplerini aldık, ihtiyaçlarını not ettik, birlikte 2023 Türkiye'sine neler yapabileceğimizi istişare ettik.'
'1 MİLYON 166 BİN BAĞIMSIZ BİRİMİN DÖNÜŞÜMÜNÜ BAŞLATMIŞ OLDUK'
Bakan Kurum, 2012'den bu yana bir seferberlik ruhuyla hayata geçirdiğimiz Kentsel Dönüşümle alakalı çalışmaları atılacak adımlara dikkat çekerek, şunları söyledi:
'53 farklı ilimizde ilan ettiğimiz 281 alanda çalışmalarımıza başladık. Bu alanlarda 1 milyon 166 bin bağımsız birimin dönüşümünü başlatmış olduk. Bu kapsamda belediyelerimize ve vatandaşlarımıza 11 milyar lira kaynak sağlandı. Yapı Denetim sisteminde bugüne kadar 730 bin binamızı denetledik. Bu binalarda yaklaşık 5 milyon 500 bin bağımsız birimimiz var. Hala inşaatı süren 393 bin binanın denetimine de devam ediyoruz. Bu yapılarda da yaklaşık 3 milyon bağımsız bölüm var. Bugüne kadar yaptığımız denetimlerle; 1999 sonrası Yapı Denetim Kanunda yaptığımız değişikliklerle yaklaşık 22 milyon vatandaşımızın depreme dayanıklı konutlarda güven içinde oturmasını sağladık. Devam eden inşaatların da tamamladığımızı düşünürsek nüfusumuzun yaklaşık yüzde 45'ine, 35 milyona ulaşmış olacağız.'
'VATANDAŞIMIZIN RIZASI OLMAYAN HİÇBİR KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİNİ YAPMAYACAĞIZ'
Murat Kurum, 'Kentsel Dönüşüm Eylem Planımızı, vatandaşlarımızla dertleşerek, yaşadıkları sorunları yerinde tespit ederek belirlediğimiz 3 olmazsa olmaz ilke üzerine bina ettik. Birincisi ve en önemlisi yerinde dönüşüm. Herkes kendi mahallesinde, komşularıyla birlikte, alıştığı, benimsediği çevreden kopmadan dönüşüme katılmak istiyor. Biz de önceliğimizi yerinde dönüşüme verdik. İkincisi gönüllü dönüşüm yapmak zorundayız. Vatandaşımızın rızası olmayan hiçbir kentsel dönüşüm projesini yapmayacağız, yaptırmayacağız. Üçüncüsü hızlı dönüşüm yapmak zorundayız. Kentsel dönüşüm çalışmalarının kısa sürede tamamlanması için gerekli mevzuat düzenlemelerimizi yaptık. Biliyorsunuz Kartal'da Yeşilyurt apartmanının çökmesi sonucu 21 canımızı kaybettik. 48 gün sonra Sayın Cumhurbaşkanımızın da talimatlarıyla hemen dönüşüm sürecini başlattık.'
KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN 4 ANA BAŞLIĞI
Kurum, 'Dönüşümü 4 ana başlık altında topladık. Deprem riski altındaki yapıların ve alanların dönüşümü. İlkim değişikliği sebebiyle sel, taşkın sayıları ve şiddetiyle artmaya başladı. Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü. Bize emanet olarak bırakılan tarihi ve kültürel değerlerin korunması ve bu alanların yenilenerek, ihya edilerek dönüşüme tabi tutulması, gelecek nesillere net bir şekilde aktarılmasını sağlayacak tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü süreci. Şehrin içinde kalmış artık çöküntü haline gelmiş, hem vatandaşımıza hem de esnafımıza tam anlamıyla hizmet veremeyen ve şehrin ihtiyaçlarını bu anlamda karşılayamayan sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü' dedi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ANAYASASI
Murat Kurum, 'Kentsel dönüşüm strateji belgesi ile kentlerin dönüşüm anayasası oluşturacağız. 19 Şubat valiliklerimize, belediyelerimize gönderdiğimiz genelge çerçevesinde, dönüşüm ilke ve esaslarını belirledik. Bu sayede her bir şehrimizin kendine özgü bir dönüşüm anayasası, planı olacak. Bu plana göre de o alanların bir bölümüyle değil, şehrin bütünüyle, yapılacak dönüşüm projeleri çerçevesinde öncelik sıralamasına göre de etaplar halinde dönüşüm sürecidir. Yine o şehirde belirlenecek dönüşüm alanı; şehrin kültürel ve geleneksel dokusuna uygun şekilde imar edilecek. O kentteki risk durumu, halkın beklentisi, finansal analizler, konut ve işyeri ihtiyacı ve çevresel etkiler göz önünde bulundurarak bu dönüşümü yürütmek istiyoruz. İlaveten, kentsel dönüşüm alanlarında Bakanlığımız, TOKİ, İlbank, Emlak Katılım Bankası, yerel idareler, vatandaşlarımız ve yatırımcılarımızın sorumluluklarını içeren 'Kentsel Dönüşüm Rehberimizi' de hazırladık. Bu rehber doğrultusunda kentsel dönüşüm sürecini hızlandırmış olacağız' diye konuştu.
KENTSEL DÖNÜŞÜM RAKAMLARI
Kurum, 'Dönüştürülmesi gereken 6.7 milyon konuttan, acil dönüştürülmesi gereken 1 milyon 500 bin konutun dönüşümünü 5 yıl içerisinde sağlamak. Ve bu çerçevede 100 bini İstanbul'da olmak üzere her yıl 300 bin konutun dönüşümünü sağlamak. Belirlediğimiz bu eylemle hali hazırda dönüştürülmesi gereken bu konutlarımızı da 5 yıl içerisinde dönüştürmüş olacağız. Bugüne kadar 152 bin konutumuzun ihalesini yaptık, 115 bin konutumuzu da tamamlayarak hak sahiplerine teslim ettik. 2023'e kadar da bakanlığımı TOKİ eliyle de bu 300 bin konutun en az yüzde 10 ile 15'ini her yıl yapacağız. Yani her yıl 30 bin konutun dönüşümünü bakanlık olarak biz belediyelerimizle birlikte yapacağız. Ve 5 yıl içinde de en az 200-250 bin konutla bu sürece katkı sağlamış olacağız. Halihazırda, Üsküdar'da 1849 konutu başlattık, yatay mimariye, Boğaz'ın siluetine uygun mimariyi yapacağız. Yine Esenler'de toplamda 60 bin rezerv konutu yapacağımız ve ilk etapta 8 bin konuta başlayacağız. Belediyelerimizle birlikte bunu yöneteceğiz. Gaziosmanpaşa'da vatandaşlarımızın mağduriyetine engellemek adına yıl sonuna kadar 4750 konutu bitireceğiz. Kağıthane'de yıl sonuna kadar 850 konutumuz yatay mimariye İstanbul'un siluetine uygun şekilde yapacağız. Zeytinburnu'nda askeri lojmanlar olarak bildiğimiz alanda Zeytinburnu'nun geleceğine ilişkin çok önemli bir karar aldık. Hasılat paylaşımı verdiğimiz alanda Zeytinburnu'nun ihtiyaçlarını karşılamak üzere burayı rezerv alan ilan ettik. Bu alanda 700-750 konut inşa etmek suretiyle etaplar halinde Zeytinburnu'ndaki kentsel dönüşüm sürecini başlatacağız. Yine aynı bölgede yaklaşık 50 bin metrekarelik bir millet bahçesi yapacağız. Bağcılar'da 1015 olmak üzere, Güngören Tozporan mahallemizde yine kentsel dönüşümde önemli adımlar atacağız' dedi.
'25 BİNİ İSTANBUL'DA OLMAK ÜZERE TÜM TÜRKİYE'DE 65 BİN KONUTLUK KENTSEL DÖNÜŞÜM'
Kurum, 'Bugün itibariyle, yıl içerisinde temeli atılan konutlarımızla birlikte, 25 bini İstanbul'da olmak üzere tüm Türkiye'de 65 bin konutluk kentsel dönüşüm sürecini şu an itibariyle başlatmış bulunuyoruz. Her yıl da yapacağımız o 300 bin konutu en az yüzde 10-15'ini bakanlık eliyle, belediyelerimizle birlikte bu sürece önemli bir katkı sağlayacağız' şeklinde konuştu.
KARADENİZ'E 15 BİN KONUT
Kurum, '1923-2016 yılları arasında ülkemizde meydana gelen afetler incelendiğinde, yaşanan can kayıplarının yüzde 90'ının depremlerden kaynaklandığını görüyoruz. Kalan yüzde 10'u ise heyelanlar, seller, taşkınlar nedeniyle meydana gelmektedir. Bilhassa 2018 ve 2019 yıllarında yaşadığımız seller ve heyelanlar maalesef bu oranı çok daha artırmıştır. Bunun başlıca sebebi iklim değişikliğine bağlı yağış artışı ve dere yataklarındaki sağlıksız yapılaşmalardır. Bildiğiniz üzere, 12 Temmuz'da da Karadeniz Bölgesi İklim Değişikliği Eylem Planını açıkladık. Bu çerçevede öncelikle dere güzergahı içerisinde kalan taşkın ve sel riski taşıyan ne kadar bina varsa tek tek tespitlerini yaptık. O bölgede 15 bin yeni konut yapma kararı aldık. Vatandaşlarımızın can ve mal kaybını önlemek için bu çalışmalarımız başlatacağız' dedi.
'TARİHİ YARIMADA'DA KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ FATİH BELEDİYEMİZ İLE BİRLİKTE YAPACAĞIZ'
Murat Kurum, 'Tarihi kent merkezleri ve meydanlar, ihya ve sağlıklaştırma çalışmalarıyla yenilenecek, tarihi hüviyetlerine kavuşturulacak. Doğal alanlarda, yaylalarda, koy ve kıyılarda yapılaşmaya müsaade edilmeyecek, koruma amaçlı plan ve projeler bu anlamda tamamlanacak' dedi.
Kurum, 'Bu kapsamda, öncelikli olarak; Ankara Hergelen Meydanı önem arzettiğimiz bir projemiz. İstanbul Fatih'te, Fatih Belediyemizle önemli bir süreç yapacağız. Tarihi Yarımada'da kentsel dönüşümü Fatih Belediyemiz ile birlikte yapacağız. Konya Mevlana Meydanı projesini gerçekleştireceğiz. Niğde Kaleiçi, Erzurum Hacı Cuma, Kastamonu Nasrullah Cami ve çevresi, Afyon Mısri Cami, Kayseri Kaleiçi gibi son derece önemli projelerle çalışmaları da yapıyor olacağız. Diyarbakır, Tokat, Amasya ve Giresun illerimizde de çalışmalarımıza başladık' diye konuştu.
İSTANBUL'DA KAÇAK YAPILAŞMA
Bakan Kurum, kaçak yapılaşmaya dikkat çekerek, 'İstanbul'da bu süreçte hem valiliğimiz belediyelerimiz çok önemli bir süreci yürütüyorlar. Valiliğimizle, İstanbul Boğazı'nda tespit ettiği yapılara ilişkin çalışmaları yürütüyor. Belediyelerimizde ilçe sınırlarındaki bu yapılara ilişkin tespitleri sonucunda yıkım çalışmalarını yapıyor olacak' dedi.
Kurum, 'Dönüşüme tabi tutulacak alanlarda yapılacak imar planlarıyla mülkiyet problemleri, imar planları yapılarak bu kentsel dönüşüm alanlarının dönüşüm sürecini hızlandırmak' diye konuştu.
İMAR BARIŞI
Bakan Kurum, imar barışına da dikkat çekerek, 'İmar barışından faydalanan vatandaşlarımızın yapılarını güçlendirebilmeleri için mevzuat çalışması yapacağız. Vatandaşlarımızın oturdukları yapılarını deprem riskine karşı güçlendirebilmelerini sağlayacak ve güçlendirilebileceği teknik bilgiler ışığında tespit edilen yapılar, Yapı Kayıt Belgesi almak koşulu ile imar kanunundaki kısıtlamalara tabi olmaksızın mevcut yapı alanlarında herhangi ilave artış ve kullanım kararı değişikliği meydana getirmeden güçlendirme ruhsatı alabilecekler. Bu projeler kentin siluetine uygun olacak. Bu çerçevede her yıl 50 bin konutun güçlendirilerek, vatandaşlara yaşama imkanı sunacağız' dedi.
