Enstitü bünyesindeki moda tasarım atölyesinde oluşturulan ekip, yaklaşık 3 yıl önce 'Karadeniz'de Etnik Yaşam' adlı koleksiyon hazırlamak üzere çalışma başlattı.
Ekip, yörede yaşayan kadın ve erkeklerin kıyafetlerine ulaşarak, birebir aynısını yapmak için halk eğitim merkezleri, muhtarlar ve vatandaşlarla iş birliği yaptı.
Çalışma sonunda hazırlanan sergi, Kovid-19 salgını nedeniyle internet ortamına taşındı.
Enstitü Müdürü Sibel Karabina, AA muhabirine, enstitü olarak yörenin unutulmaya yüz tutmuş kıyafetlerini gün yüzüne çıkarmaya yönelik çalışmaları sürdürdüklerini söyledi.
Bölgedeki yöresel ve kültürel el sanatlarını araştırıp, gelecek kuşaklara aktarmak için yeni tasarımlar ortaya çıkarmaya çalıştıklarını belirten Karabina, 'Trabzon yöresine ait gelinlik ve günlük kıyafetlerle birlikte erkeklerin kıyafetlerini araştırdık. Araştırma yaparken yaşadığımız süreç Trabzon'un coğrafyası gibi gerçekten zordu. Bu yörede bulunan insanların renkli bir kişiliği olduğundan fıkralara konu olacak olaylarla da karşılaştık.' dedi.
Karabina, Trabzon'un fethiyle birlikte gelen göçlerle şehrin çok renkli bir kültüre sahip olduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
'Yörenin liman ve İpek Yolu üzerinde olması nedeniyle farklı kültürlerden değişik dokunuşlar da yerleşmiş. Bu farklılıklar, kıyafetleri araştırırken karşımıza çıktı. İlçelerin de kendine özgü değişik giyim tarzları bulunuyor. Ayrıca Orta Asya'dan Balkan coğrafyasına kadar özdeşleşen farklı giysilere de rastladık.'
'Bir elbisenin modelini almak için 6 ay beklediğimiz oldu'
Çalışma sürecinde yaşadıkları zorlukları dile getiren Karabina, 'Coğrafi konumundan dolayı köylere ulaşma noktasında sıkıntılarımız oldu. Bazen kişilerin şehir dışında yaşamaları, bazılarının da yaylada olmaları nedeniyle gelmelerini bekledik. Bir elbisenin modelini almak için 6 ay beklediğimiz oldu. Ancak araştırmamız sonunda güzel ve farklı bir çalışma ortaya çıktı.' diye konuştu.
Araştırma sonucunda kıyafetlerdeki doku, renk ve kumaş kültürünü kayıt altına aldıklarına işaret eden Karabina, bu araştırmada 6 ilçenin yöresel kıyafetlerine birebir ulaşarak sanal ortamda sergileme fırsatı bulduklarını anlattı.
Karabina, kıyafetlerde en fazla 100 yıl geriye gidebildiklerini belirterek, şunları söyledi:
'Çünkü elbiselerin birebir replikasına ulaşmak çok zordu. O yıllara ait kumaşlara ulaşmak için de diğer illerle irtibata geçtik. Örneğin bir zamanlar Trabzon'da dokunan yün kumaşlar şu anda Bayburt'ta dokunuyor. Erkeklerin kıyafetlerinde kullanılan yün dokumaları Bayburt Halk Eğitim Merkezinden temin ettik. Bazı kumaşları Kastamonu ve İstanbul'dan özel olarak getirttik. Keten dokumaları da kendi atölyemizde dokuyarak buradaki koleksiyonla buluşturmaya çalıştık.'
Bir kıyafetin başörtüsünden çoraplarına kadar her şeyinin moda tasarım atölyesindeki mesai arkadaşlarının çabaları sonucu oluştuğunu kaydeden Karabina, büyük bir ekiple çok çalışarak güzel ve kalıcı bir koleksiyon ortaya çıkarttıklarını ifade etti.
Karabina, Kovid-19 süreciyle birlikte Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü öncülüğünde hazırladıkları sergiyi sanal ortamda görücüye çıkarttıklarını belirterek, Trabzon'a özgü yöresel kıyafetleri görmek isteyen herkesi internet siteleri üzerinden yayınlanan sanal sergiye beklediklerini dile getirdi.
Enstitü olarak araştırma yaptıkları iller arasında Trabzon'un yanı sıra Rize, Artvin ve Gümüşhane'nin de olduğunu aktaran Karabina, '2 yıllık bir süreçte Rize'deki giysileri araştırdık. Bunların replikalarını aynı Trabzon'da olduğu gibi yaptık ve bu illerde giysilerin çalışmalarına devam edeceğiz.' ifadesini kullandı.
