Doğu Karadeniz Bölgesi, özellikle de Rize ili, ülke çay üretiminin büyük kısmını karşılıyor. 2024 yılı itibarıyla Türkiye, dünya çay üretiminde 5. sırada, çay ihracatında ise 7. sırada yer alıyor.
Türkiye'de Çay Üretimi
Türkiye’de yılda yaklaşık 246 bin ton çay üretiliyor. Bu üretimin %65’ten fazlası Rize’de gerçekleştirilirken, Artvin, Trabzon ve Giresun gibi çevre iller de üretime katkı sağlıyor. Üretimin önemli kısmı ÇAYKUR ve özel sektör firmaları aracılığıyla işlenerek yurtiçi ve yurtdışına dağıtılıyor.
Dünya Çay Üretiminde İlk 10 Ülke (Ton):
Çin – 3.090.000
Hindistan – 1.340.490
Kenya – 530.000
Sri Lanka – 251.499
Türkiye – 246.000
Vietnam – 174.000
Endonezya – 125.100
Bangladeş – 93.828
Japonya – 74.000
İran – 19.000
Güney Amerika ülkeleri arasında Arjantin, Brezilya, Ekvator ve Peru toplamda yaklaşık 79.720 ton üretim gerçekleştiriyor. Komşu ülkelerden Gürcistan 5.400 ton, Rusya ise 4.000 tonluk üretime sahip.
Dünya Çay İhracatında Türkiye 7. Sırada
Üretimde ilk 5’te yer alan Türkiye, ihracat sıralamasında ise 5.700 tonluk dış satımla 7. sırada bulunuyor. Ülke içi tüketimin yüksek olması nedeniyle ihracat oranı sınırlı kalıyor.
Dünya Çay İhracatı (Ton):
Kenya – 456.000
Çin – 375.000
Sri Lanka – 247.000
Hindistan – 224.000
Vietnam – 140.000
Endonezya – 45.000
Türkiye – 5.700
Çayın En Fazla Tüketildiği Ülkeler
Pakistan yıllık 236.000 tonluk çay ithalatıyla dünyanın en büyük çay ithalatçısı konumunda. Rusya, Amerika, İngiltere ve bazı Avrupa ülkeleri de önemli çay ithalatçıları arasında yer alıyor. Avrupa’da en fazla çay ithal eden ülke ise 42.000 tonla Polonya.
Dünya Çay İthalatı (Ton):
Pakistan – 236.000
Rusya – 135.800
ABD – 119.641
İngiltere – 99.594
Mısır – 72.000
Irak – 50.000
BAE – 47.400
İran – 40.000
Değerlendirme
Veriler, Türkiye’nin çay üretiminde dünya genelinde güçlü bir konumda olduğunu, ancak ihracat potansiyelinin henüz tam olarak değerlendirilmediğini ortaya koyuyor. Rize başta olmak üzere Karadeniz bölgesinde sürdürülen üretim faaliyetleriyle Türkiye, çayda kendine yeten ülkelerden biri olmaya devam ediyor.
