Son 10 yıl içerisinde, iki yabancı istilacı orman zararlıları olan 'şimşir yanıklığı' etkeni mantarlar (Calonectria pseudonaviculata ya da Calonectria henricotiae) ile 'şimşir güvesi' (Cydalima perspectalis) nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de şimşir ormanları büyük zararlara uğradı.
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Mikrobiyoloji ve Moleküler Biyoloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu ve ekibi tarafından üretilen, ilk olarak şimşirlerde uygulanan biyolojik kontrol mücadele çalışması prototip olarak başlatıldı. Çalışma Doğa Koruma ve Milli Parklar 12. Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle 3 yıldan beri sürdürülüyor. Kaçkar Dağları Milli Park Müdürlüğü tarafından da alanda uygulanan ışık tuzakları tırtıl mücadelesin de önemli bir rol oynuyor.
Alanda üç yıldan beri sürdürülen bu iki yönlü (biyokontrol ajan ve ışık tuzakları) mücadele sonucunda, şimşir ağaçlarının hayata tutunma gayretlerine destek sağlandığı görüldü. Çalışma başlatıldığında canlı olan ağaçların büyük çoğunluğunun, hala canlılıklarını sürdürdüğü, dirençlerinin artmış olduğu, genç sürgünlerin boy gösterdiği ve uzun yıllardan beri ilk kez tohum vermek için hazırlandığı gözlendi.
Prof. Dr. Şengül Alpay Karaoğlu, bu yıl kış mevsiminin uzun geçmesi ve bol kar yağışlı olmasının sürdürülen biyolojik mücadeleye önemli katkı sağladığını belirtti.
Üç yıldan beri sürdürülen ve gönüllülük esasına dayanan bu iş birliği çalışmasının sonucunda ortaya çıkan verilerin çok umut verici olduğu, çalışmaların sürdürülmesi gerektiği ve daha kapsamlı çalışmalarla alanın rehabilite edilebileceği belirten Karaoğlu, 'Havaların ısınması ile patojenlerin yeniden ortaya çıkacağı bilindiğinden dolayı, biyokontrol ajan uygulaması çalışmalarının yılda en az üç kez tekrar edilmesi gerektiği belirtilmekte olup yılın ilk uygulaması, ekipçe gerçekleştirilmiştir. Hastalık etkeni mantarların ortam şartlarına çok dayanıklı olmaları nedeniyle bu mücadeleye uzun yıllar aralıksız devam edilmesinin kalıcı çözüm getirebileceği düşünülmektedir.' dedi.
Şimşir Ormanları
Şimşir (Buxaceae, Buxus sp.) genellikle çalılar, nadiren küçük ağaçlar şeklinde yaprak dökmeyen, görsel, kültürel ve ekonomik açıdan önemli olan bir bitki türüdür. Ülkemizde, Buxus sempervirens L. (şimşir) ve Buxus balearica Lam. (uzun yapraklı şimşir) olmak üzere iki doğal türü bulunmaktadır. Karadeniz bölgesinde de deniz seviyesinden 1900 metre rakıma kadar olan alanda karışık yaprak döken ormanlarda, çalılıklarda, yamaçlarda ve kayalıklarda doğal olarak yetişmektedir.
Doğu Karadeniz bölgesi, özellikle Kaçkarlar pek çok değerli şimşir popülasyonlarına sahip olan, anıtsal ağaç niteliğinde şimşir alanlarını içeren önemli bir bölgedir. Ancak bu istilacı orman zararlıları tarafından var olan şimşirlerin büyük bir bölümü tahrip olmuş, neredeyse tamamının yok olması durumuna gelmiştir. Kaçkar Dağları Milli Parkı içinde yer alan Meydan köy sınırları içinde saf bir şimşir alanı bulunmaktadır. Ancak bilindiği üzere şimşir ağaçlarının kuruması nedeniyle bu bölge hayalet ormanı görünümüne bürünmüştür.
