Dünyada 1967 yılında keşfedilen, Türkiye'de 2000'li yıllarda Kaçkar Dağları Milli Parkı içerisinde görüntülenen ve Yozgat'ta Çeşka Kalesi bölgesinde izine rastlanan sakallı yarasanın çeşitli nedenlerle Türkiye'de popülasyonunun tehlike altına girmesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Milli Parklar Genel Müdürlüğünü harekete geçirdi.
Orman Su İşleri 12. Bölge Müdürlüğü Kaçkar Dağları Milli Parklar Müdürlüğünce Ömer Halisdemir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Karataş tarafından 'Sakallı Yarasanın Yaşam Alanları ve Popülasyonu Raporu'nun hazırlanması amacıyla çalışma başlatıldı.
Proje kapsamında, sakallı yarasaların yaşam alanları tespit edilecek, olumsuz etkilendiği durumlar belirlenerek çalışma planı hazırlanacak.
Türkiye'de yapılan çalışmalarda Fırtına Vadisi'nde Meydan ve Çat köylerinde, son yapılan çalışmalar ile Zilkale bölgesinde de sakallı yarasanın tespit edildiğini, Yozgat'ta ise 2000'li yıllarda izine rastladıktan sonra türün tespit edilemediğini ve bunun göçe bağlı bir iz olabileceğini de değerlendirdiklerini söyledi.
'Sakallı yarasalar çok hassas'
Sakallı yarasanın dünyada Ortadoğu, Avrupa ve Kafkasya'nın yanı sıra Türkiye'de görüldüğünü vurgulayan Karataş, 'Sakallı yarasalar çok hassas ve insan elinin değdiği yerde çok çabuk etkileniyor. Çat vadisinde daha önce tespit ettiğimiz bazı alanlarda çatılar değiştikten sonra, ahşap binalara köpük sıkıldıktan sonra aynı yapılarda bir daha yerleşmediklerini tespit ettik. İnsanın dokunduğu alanda bir daha yaşamıyor.' dedi.
Karakaş, sakallı yarasaların ormana bağlı bir tür olduğunu belirterek 'Sudan fazla uzak olmayan ormanlık alanda yaşarlar. Yaz aylarında çatılarda, duvar çatlakları ve ağaç kovuklarında, bazen de kütükten yapılma boş arı kovanlarında, kışın ise mağara, maden ocakları ile tünellerde yaşarlar. Fırtına Vadisi'nde türün tespiti için bu yıl iki çalışma gerçekleştirdik. Çalışmamız sonucunda hazırlanacak rapora göre yönümüzü belirleyeceğiz.' diye konuştu.
Yaşam tarzının değişmesi nedeniyle sakallı yarasaların yaşam alanlarının kısıtlandığını ifade eden Karataş, 'Türkiye'deki popülasyon çok nadir ve hassas. Türkiye'de sadece Fırtına Vadisi'nde var ve popülasyonu tükenme riskiyle karşı karşıya. Sadece Fırtına Vadisi'nde çok küçük bir popülasyonu barındırıyoruz ve bunun için çok dikkatli davranmalıyız. İnsan müdahalesi olmamalı ve müdahale edilecekse popülasyonun sürdürülebilirliği açısından uzmanlar tarafından geliştirilecek eylem planı yol gösterici olmalı.' diye konuştu.
11 yıl aradan sonra ilk
Karataş, Türkiye'de en son 2005 yılında tespit edilen sakallı yarasanın varlığına dair bulguya 11 yıl boyunca rastlanmamasının ardından Rize genelinde 'Tür Eylem Planı' kapsamında Doktor Şafak Bulut ve Biyolog Murat Doğan'dan oluşan ekiple yeniden çalışma başlattıklarını kaydetti.
Sürdürülen çalışmalarda daha önceden kaydı bulunan Çat ve Zilkale köyleri dışında İkizdere yakınlarında yapılan ses analizi çalışmasında sakallı yarasa tespit edildiğine dikkat çeken Karataş, proje kapsamında elde edilen bulgularla 11 yıl sonra Türkiye'de yeniden sakallı yarasa tespit edildiğini sözlerine ekledi.
