Rize Belediyesi tarafından başvurusu yapılmaya hazırlanılan 'enişte lokumu' yörede özellikle düğün öncesi, düğün sırası ve sonrası gelin tarafının damat tarafına hediye ettiği tatlı bir yiyecek olarak öne çıkıyor. Enişte lokumu Rize'ye has yapım özellikleri ile şimdilerde günlük atıştırmalık olarak da tüketiliyor.
Enişte Lokumunun tarihi yaklaşık 200 yıl önceye dayanıyor. Kaynananın eniştesine lokum yapması, onu ne kadar çok sevdiğinin göstergesi olarak kabul ediliyor. Kaynananın lokum yapması 'ben seni çok seviyorum, sende benim kızıma iyi bak, onu çok sev, onu mutlu et' anlamı taşıyor.
'ENİŞTENİN BOHÇASINA LOKUMU KOYARLARDI'
Rize Fırıncılar Odası Başkanı Refik Kumbasar, enişte lokumu Rize'ye has bir ürün olduğunu söyleyerek, 'Lokumun ilk yapımının yaklaşık iki yüz yıllık eskiye dayanan bir tarihçesi var. O yıllarda kaynanalar eniştelere özel yaparlardı, hatta eniştenin bohçasına bu lokumu koyarlardı, daha sonra da düğün için eve gelen misafirlere ikram ederlerdi. Enişte lokumu, kaynana lokumu olarak da bilinmektedir. Aslında ürün aynıdır. Kendisine lokum yapılan enişte olduğu için enişte lokumu yapan kaynana olduğu için kaynana lokumu denilmiştir. Ama yaygın olarak enişte lokumu olarak bilinmektedir. İsmi eniştelere yapıldığı için enişte lokumu olarak belirlenmiştir. Bu lokum türü Rize ve çevresinde düğünlerde kız tarafı erkek tarafının ziyaretinde yapıp hediye ederlerdi. Bir özelliği de yüksek kalorisi ve doyurucu özelliği olduğundan eskiden gelinler kayınpeder ve kaynanasının yanında yemek yemeye çekindikleri için gelinin odasında da sürekli atıştırmalık bulunurdu. Rizeliler seyahate çıkarken mutlaka yanlarında bulundururlardı. Bu halen günümüzde de devam etmektedir. Son 30 yıldır ve günümüzde enişte lokumu hediyelik olarak da unlu mamulleri üreten fırınlarda hediyelik amaçlı satılmaktadır. Eskiden evlerde yapılan bu lokum türü şimdi ise Rize'de ki pastanelerde fırınlarda yapılmaktadır' dedi.
'LOKUMUNUN YAPIMINDA UN, YAĞ, ŞEKER VE YUMURTA KULLANIYORUZ'
30 yıldır enişte lokumu ustası olan Aslan Yüksekoğlu, 'Küçük yaştan beri fırınlarda çalışıyorum. Enişte lokumu denince akla gelen ustalardan biriyim. İyidere ile İkizdere karayolu üzerindeki bir fırınında çalışıyorum. Enişte lokumunun yapımında un, yağ, şeker ve yumurta kullanıyoruz. 40-50 lokum yapmak için tencereye 1 limon sıkıp 1,5 kilogram şeker, 1 kilo tereyağı konarak kaynatıyoruz. Sonra hamuru yakmayacak şekilde soğutmaya bırakıyoruz. Mikserde 75 gram kabartma tozu ve 8 yumurta ekleyerek 3 kilo 750 gram un ve yarım litreye yakın su ilave ediyoruz. Ardından mikserin içinde ki bu malzeme 5 dakika kadar yoğurup kıvama gelmiş hamuru tezgaha alıyoruz. Bu hamuru yuvarlayarak fitil hale getiriyoruz. Bıçakla 17 santim aralıklarında kesilen lokumların üzerine sağından solunda ikişer tane iz yapıyoruz. Ardından tepsilere dizip 180 derece ki fırında 45 dakika pişirilmeye bırakıyoruz. Piştikten sonra lokumlar iyice soğutularak satışa sunuluyor' diye konuştu.
'ENİŞTELER ZATEN LOKUM YAPILMASINI İSTERDİ'
Annesinin eniştelerine her ziyaretlerinde lokum yaptığını belirten Saadet İsmailoğlu, 'Mesela eskiden gelinler evlenirdi ve kesinlikle lokum yapılırdı. Benim annem de çok yapardı. Enişteler zaten lokum yapılmasını isterdi' dedi.
'HANIM SENİ SEVERSE LOKUMUN İYİ OLUR'
Haluk Yılmaz, ise 'Hanım seni severse lokumun iyi olur hanım seni sevmezse lokumun iyi olmaz. Rize'nin lokumu meşhurdur. Enişte lokumu sürekli tercih ettiğimiz bir unlu mamul. Doyurucu bir özelliği var sürekli tüketiyoruz. Eskiden bana da kaynanam çok lokum yaptı' dedi.
