Tokat'ta, 2011 yılına kadar sayıları düzenli olarak düşen mandaların yetiştiriciliği için harekete geçildi. Çiftçilerin sığır yetiştiriciliğine yoğunlaşması nedeniyle sayıları azalan mandaların üretiminin yeniden canlandırılması amacıyla çalışma başlatıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın anaç manda desteğiyle 2011'de kurulan Tokat Damızlık Manda Yetiştiriciler Birliği'nin yaptığı çalışmalar sonucu manda üretimi yeniden canlandırıldı. Kentte 2011 yılında 4 binlere kadar düşen manda sayısı, yapılan çalışmayla 8 yılda 10 bin 800'e ulaştı.
'HEDEFLEDİĞİMİZ SAYIYA ULAŞTIK'
Manda yetiştiriciliğinin 2011 yılına kadar yok olma derecesine geldiğini belirten Tokat Damızlık Manda Yetiştiriciler Birliği Başkan Yardımcısı Emre Keser, '2011 yılında birlik kurulduğunda Tokat merkezde 4 bin manda vardı. Şu anda yani 2019 yılı itibarıyla bu sayı 10 bin 800'e ulaştı. Bu sayıya ulaşırken de birlik olarak yaptığımız faaliyet ve projeler var. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yapmış olduğu 'Anadolu Mandası Islahı' projesi, manda ıslah sistemi gibi projeler sayesinde hayvan sayısı bu seviyelere ulaştı. Bizim birlik olarak yapmış olduğumuz projeler var. Kan tazeleme projesi yaptık. Dışarıdan damızlık boğalar getirdik. Hayvanların süt, et verimi ve canlı doğum ağırlıklarının geliştirilmesi için yapılan bir proje oldu. Birlik olarak iki hedefimiz vardı; ilk olarak Tokat'ta manda sayısını çoğaltmaktı. Bu sayıya ulaştık' dedi.
'RAĞBET ARTTI'
İl genelinde yetiştiriciler tarafından daha önce mandaların değerli görülmediğini kaydeden Keser, '2011'de ilimizde mandanın değeri yoktu, yok olmak üzereydi. Bizim yaptığımız bu projelerle yeniden rağbet gördü. Özellikle kurban bayramlarında manda kesiminde belirli bir artış var. Biz bunu görebiliyoruz. Manda eti ile ilgili yetiştiricilerimizin de yararlanabileceği bir proje var. Önümüzdeki yıllarda bu projeyi de faaliyete geçirerek manda yetiştiriciliğini bir üst seviyeye taşıyacağız. Manda etinin ve sütünün bir kalitesi var. Bu kaliteyi bilen çiftçimiz işletmesinde manda bulunduruyor. İşletmelerde 15 baş sığır varsa içinde en az 3 tane manda var. Bunun da nedeni sütün ve etin kalitesinden vazgeçmemektir. Kültürel bir yapı var, o yapıyı yıkmak istemiyorlar. Biz de bunu destekliyoruz. Son yıllarda birliğimizin yapmış olduğu projelerle süt ve et bakımından belirli bir noktaya geldik. Yetiştiricilerimiz kültürel yapı olarak kendisi yoğurt, tereyağı, çökelek yapıp pazarlıyor ama biz bunu birlik olarak kurumsal hale getireceğiz. Bir şarküteri düşünüyoruz. Süt toplama merkezi oluşturup, sütü toplayıp, işleyip bunun pazarını oluşturacağız. Bu da yetiştiricilerimize ek bir gelir olacak ve mevcut gelirlerini de artırmış olacağız' diye konuştu.
