Kentsel dönüşüm kapsamındaki alanlarda, 'riskli alan', 'rezerv yapı alanı', 'kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı', 'yenileme alanı' ve 'riskli yapılar' belirleniyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, bu alanlarda ikamet eden vatandaşların can ve mal güvenliğini teminat altına alacak dönüşüm faaliyetleri için kira yardımı, faiz desteği, proje ve kamulaştırma giderlerini de içeren kaynak ayrılıyor.
Bakanlık 2012'den bu yana 59 ilde 564 bin bağımsız bölümün bulunduğu 269 'riskli alan'da çalışma yürüttü, 81 ilde 'riskli yapı' olarak değerlendirilen 690 bin konut ve iş yerinin yenileme çalışmaları sürüyor.
Dönüşüm çalışmaları kapsamında 67 ilde 48 bin hektar 'rezerv yapı alanı', 33 ilde 161 'kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı' ve 11 ilde 16 'yenileme alanı' belirlendi.
Riski alanlarda ve yapılarda yer alan 673 bin konut ve iş yerinin yıkım işlemleri tamamlandı.
Kentsel dönüşüm kapsamında birçok yardım yapıldı
Kentsel dönüşüm kapsamında Bakanlık tarafından TOKİ, İLBANK tarafından proje karşılığı 7 milyar 946 milyon lira aktarılan belediyelerden 663 milyon lira tutarında hizmet alındı.
Proje karşılığı aktarılan bedelle birlikte kira yardımı, hibe, faiz desteği, kamulaştırma ve uygulamalarla kentsel dönüşüm için yaklaşık 16 milyar lira bedel Bakanlık tarafından karşılandı.
Binasını dönüştüren vatandaşlara vergi ve harç muafiyeti sağlanarak yaklaşık 12 milyarlık ilave destek sağlandı. Ayrıca TOKİ eliyle, kentsel dönüşüm kapsamında 32,5 milyar lira bedelli yatırım yapıldı.
Bakanlık, büyük bir kısmı 2012'den bu yana olanları kapsayan toplamda 60,5 milyar liralık kentsel dönüşüm yatırımı yaptı.
Bakanlık tarafından 1 milyon 400 bin bağımsız bölümde ikamet eden 5 milyon vatandaşın can güvenliğini teminat altına alacak kentsel dönüşüm çalışmaları da devam ediyor.
Kamu ve özel sektör eliyle 2012'den bu yana yapılan kentsel dönüşüm çalışmaları, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) konutları ve yapı denetim sistemi ile Türkiye'deki binaların yüzde 65'i güvenli hale getirildi, 54 milyondan fazla vatandaş güvence altına alındı.
'Türkiye'nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm' hedefiyle 5 yıl içerisinde 1,5 milyon konutu acil dönüştürmeyi amaçlayan Bakanlık, bu kapsamda 100 bini İstanbul'da olmak üzere her yıl 300 bin konutun dönüşümünü sağlayacak.
Bakanlık, 20 yıl içinde de toplam 6,7 milyon konutun dönüşümünü tamamlamayı planlıyor.
Kentsel dönüşüm çalışmaları 6 başlıkta yapılıyor
Kentsel dönüşüm çalışmaları 'deprem riski altındaki yapı ve alanların dönüşümü', 'sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü',' tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü', 'sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü', 'tarım köy projeleriyle kırsal dönüşüm ve modern otopark alanları üretimi'ni içeren 6 başlık altında yürütülüyor.
Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü kapsamında Bakanlık, Karadeniz Bölgesindeki tüm illerde iklim değişikliği kaynaklı zararlara ilişkin tespit çalışması yaptı.
Bakanlık, Karadeniz Bölgesi İklim Değişikliği Eylem Planı kapsamında riskli alanlarda oturan vatandaşlar için 15 bin konutu TOKİ eliyle üretiyor. Bu kapsamda Trabzon Araklı ile Çamlıktepe ve Özgen, Samsun İlkadım, Giresun Merkez ve Tirebolu'da sel ve heyelan afetlerinde konut projelerinde kullanılmak üzere arazi devir çalışmalarını başlattı. Giresun Bulancak'ta 570 konutun yapım çalışmaları devam ederken, Trabzon Araklı'da 118 konutun inşaat işleri tamamlandı.
Bakanlık, tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü kapsamında da meydanları tarihi kimliğine kavuşturacak çalışmalar yürütüyor.
Buna göre, Ankara Hergelen Meydanı, Konya Mevlana Meydanı, Erzurum Hacı Cuma Bölgesi, Afyonkarahisar Mısri ve İmaret Camisi çevresi, Kayseri Kaleiçi mevkii, Yozgat-Merkez Çapanoğlu Cami, Kastamonu-Merkez Nasrullah Cami çevresi, Niğde Merkez Kale etrafı, Muş Merkez, Bursa, Kütahya ve Sinop'taki yenileme projeleri sürüyor.
Ülke genelinde 12 ilde, 10 bin sanayi iş yeri projelendirildi
Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümünü de gerçekleştiren Bakanlık, sanayi alanlarını çok daha modern ve geniş alanlara taşıyor.
Ankara, İstanbul, Konya, Adana, Trabzon, Aksaray, Diyarbakır, Bolu, Bursa, Kayseri, Muğla ve Rize olmak üzere şu anda 12 ilde, 10 bin sanayi iş yeri projelendirildi. Bunların 1420'si tamamlandı, 3 bin 422'sinin ise yapımına devam ediliyor. Ayrıca, 3 bin 375 iş yerinin ihale çalışmalarına da başlandı.
Tarım köy projeleriyle kırsal dönüşümü de gerçekleştirmeyi hedefleyen Bakanlık, kırsal yerleşim alanlarının konut ve altyapı ihtiyaçlarını gideriyor, yaşam koşullarını iyileştiriyor.
TOKİ ile yürütülen 'Köy Konut Projeleri'nin geliştirmesine yönelik çalışmalar kapsamında 81 il valiliğine yazı gönderildi.
Yazıda valiliklerden köy konutları için uygun yerleşim alanlarının belirlenmesi ve taleplerin toplanması istendi. 30 ilden geri dönüş alındı, bunların 21'inden 548 köy/mahalle için başvuru yapıldı. Bakanlık, 18 ilden de arsa, yer bildirimi bilgisini aldı ve bu yerlerle ilgili çalışmaları başlattı.
45 ayrı projede 7 bin tarım köy konutu tamamlandı
Daha önce 45 ayrı projede 7 bin tarım köy konutunun yapımını tamamlayan Bakanlık, Elazığ'da 1515, Malatya'da 654 tarım köy tipi konut ve ahır projesinin çalışmalarını yürütüyor.
Bakanlığın Türkiye'de bir ilk ve model olacak ahır projesinin başlatıldığı Ağrı'da 350 yeni ahır yapılıyor. Bingöl için de 200 konut ve ahır için proje çalışmaları sürüyor.
Modern otoparklar üretip trafik sıkışıklığını, şehirlerdeki araç yoğunluğunu azaltmak için de çalışan Bakanlık, ihtiyaç duyulan yerlere geniş yer altı otoparkları, bölge otoparkları yapıyor.
Acil dönüşüm kapsamında yıkılıp yeniden yapılan binaların altına bölgenin ihtiyaçları ve talepler doğrultusunda 2-3 katlı otoparklar yapılıyor. Daha büyük projelerde ise özellikle donatı alanlarının altına bağımsız, büyük otoparklar inşa ediliyor.
