Sağlık açısından çeşitli faydaları olduğu bilinen ve özellikle de kış aylarında daha fazla tüketilen dut pekmezi, kadınlar öncülüğünde hazırlanıyor.
Karadeniz'de hemen hemen her evin bahçesinde dut ağacı bulunuyor. Özellikle Giresun'un Şebinkarahisar ilçesi ise dut yetiştiriciliğinde ön plana çıkıyor.
Dut ağaçları ailedeki erkeklerin yardımıyla silkelendikten sonra meyveler toplanarak kazanlara boşaltılıyor. Aroma ve tat bakımından incelik isteyen kaynatma, süzme gibi işlemleri ise kadınlar büyük emeklerle gerçekleştiriyor.
Kazanlarda odun ateşiyle kaynatılan dutlar, çeşitli işlemlerden geçirilerek pekmez haline getiriliyor.
Şebinkarahisar'da her yıl yaklaşık 8 bin ton dut yetişirken yöre sakinleri hazırladıkları 400 ton pekmezi hem kendileri tüketiyor hem de kilogramını 40 ila 50 lira arasında değişen fiyatlarla satışa sunuyor.
'Dut pekmezi bir gelenek'
Şebinkarahisar'da yaşayan Gülzade Kondu (49), AA muhabirine, pekmez kaynatmanın inceliklerini kayınvalidesinden öğrendiğini söyledi.
Sabahın ilk ışıklarıyla dut ağaçlarını silkelediklerini aktaran Kondu, 'Kazanlarda kaynattığımız dutları sepetlere çekiyoruz. Sepetlerde elek yardımıyla süzdüğümüz şırayı tekrar kazanda bir miktar kaynatıyoruz. Şırayı daha sonra kuruması için tepsilere döküp güneşin altında bırakıyoruz.' dedi.
Kondu, şıranın yaklaşık 4 ila 7 gün arasında tepsilerde bekletildiğini anlatarak, 'Dut pekmezi bir gelenek, yüzyıllardır atalarımız yapmış, biz de onlardan devraldık. Onlardan devraldığımız dut bahçelerindeki ağaçları da yeniliyoruz. Kuruyanları kesip yerine yenilerini dikiyoruz. Bu iş bize gelir sağlıyor.' diye konuştu.
İklim şartlarına göre, yılda 500 kilogram ila 2 ton arasında pekmez ürettiklerini vurgulayan Kondu, pekmez kaynatma işinin haziranda başlayıp ağustosun ortalarına kadar sürdüğünü aktardı.
Kondu, bu işin inceliğinin pekmezlerin güneşte kıvamını bulması olduğunu belirtti.
'Yöresel ürün satışları koronavirüs nedeniyle arttı'
Kondu'nun oğlu Ömer Kondu ise yörede yetişen dutların verimli olması dolayısıyla pekmezin ilgi gördüğünü söyledi.
Ailesinin yıllardır bu işi yaptığına işaret eden Kondu, kendisinin de çocukluğundan beri pekmez hazırlamanın inceliklerini öğrendiğini belirtti.
Bir süre önce aile işletmesi kurduklarını dile getiren Kondu, 'Ürünleri hem ilçede satıyoruz hem de internet üzerinden Türkiye'nin her yerine gönderiyoruz. Son zamanlarda yöresel ürün satışları koronavirüs nedeniyle arttı. Herkes doğal, katkısız ürünlere ilgi duymaya başladı. Satışlar günden güne artıyor.' şeklinde konuştu.
