Son birkaç haftadır çoğunlukla Senegal, Nijerya, Filipinler gibi ülkelerden olmak üzere Türkiye'deki birçok kişiye WhatsApp üzerinden arama ve mesaj gelmeye başladı. Bilişim uzmanı Alev Akkoyunlu, aramaların sebepleri, son zamanlarda sıklaşma nedenleri, ne amaca hizmet ettiği gibi merak edilen konularla ilgili DHA'ya konuştu.
'YABANCILARDAN GELEN BU ARAMALAR GENELLİKLE DOLANDIRMA AMAÇLI OLUYOR'
Aramalardan kendisinin de muzdarip olduğunu belirten Akkoyunlu, 'Son birkaç haftadan beri birçok insana bu arama ve mesajlar geliyor. Muhtemelen bir veri sızıntısı söz konusu oldu. Cep telefon numaralarımız başkaları tarafından ele geçirilmiş olduğu için üst üste bu şekilde arama ya da mesaj alıyor olabiliriz. Sadece Türkiye'de bu durumun olduğunu düşünmüyorum; dünya genelinde birçok kişi bu tarz arama ve mesajlar alıyor. Yabancılardan gelen bu aramalar genellikle dolandırma amaçlı oluyor. Beni arayan numaralara baktığımda aramaların Senegal, Nijerya, Filipinler gibi benimle alakası olmayan yerlerden geldiğini görüyorum. Aramaların yapıldığı numaralarda, genellikle albenili ve ilgi çekici birinin profil fotoğrafı kullanılıyor. Sizi arayan ya da mesaj atan bir erkek olsa bile bu kişi, aramaya ve mesaja geri dönmenizi sağlamak için güzel bir kadının resmini kullanabiliyor. Diyalog devam ettirildiğinde ise karşıdaki kişinin iş olanakları, cazip fikir ve tekliflerle geldiğini görüyoruz. Bugün sadece İngilizce değil bazı çeviri uygulamaları kullanarak Türkçe mesajlar da atıldığını söyleyebiliriz' şeklinde konuştu.
'İŞLEM YAPTIĞINIZ DURUMLAR İÇİN ÜÇ BEŞ DOLAR PARA GÖNDERİLİYOR'
Akkoyunlu, Aramaları açan ya da mesajlara cevap veren kişilerin sonrasında nelerle karşılaşacağını da şöyle özetledi:
'Diyaloğun devamında size bir ödeme yapılacak vaadi ile kredi kartı bilgileriniz isteniyor. Bugün, sadece Türkiye'de değil tüm dünyada ekonomik bir kriz var; birçok kişi kolay yoldan ve hızlı şekilde para kazanmak istiyor. Belirli bir iş ve uğraş karşılığında kazanç sağlayacağınız vaadi verildiğinde ise bu fikir bazı kişilere cazip gelebiliyor. Kredi kartı bilgileriniz verildikten sonra kartınızın aktif olup olmadığını kontrol etmek amacıyla işlem yaptığınız durumlar için üç beş dolar para gönderiliyor. Kontrol yapıldıktan sonra kartınızla, 3D ile alışveriş yapılamayan bir yerden yüklü miktarda alışveriş yapıp sizi dolandırabiliyorlar.'
'VERİLERİN FARKLI YOL VE YÖNTEMLERLE BAŞKA KİŞİLERİN ELİNE GEÇME OLASILIĞI ÇOK YÜKSEK'
Son zamanlarda aramaların bu denli artması, kişisel verilerin korunup, korunmadığına dair soru işaretlerini de ortaya çıkardı. Verilerin birçok şekilde sızabileceğini söyleyen Akkoyunlu ise 'Kişisel Verilerin Korunma Kanunu'na göre birçok kurumun verilerini koruması ve verinin içerden dışarıya sızıntısını engellemesi gerekiyor. Fakat bunu yapamayan kurumlar mevcut. Verileriniz, bir form ve dosyanın ele geçirilmesi ile çalınmış olabilir. Siz çok iyi önlemler almış olsanız dahi çalıştığınız kurum o önlemleri almamış bu yüzden herhangi bir sunucu üzerinde veri tabanında sızıntı yaşanmış olabilir, ya da bile isteye verileriniz alıp kasti bir şekilde kullanılması için üçüncü gruplara satan kişiler olabilir. Zamanında; bir market çalışanının, market için doldurulan form bilgilerini alıp bir sigorta şirketine satma teşebbüsü ile karşılaşmıştık. Bu tarz durumlarda spesifik olarak 'şuradan gerçekleşen bir sızıntı' diyerek aramaların sebeplerini bir duruma bağlamak olmaz. Verilerin çok farklı yol ve yöntemlerle başka kişilerin eline geçmiş olma olasılığı çok yüksek' ifadelerini kullandı.
'BİREYSEL ÖNLEM ALMAK VE BİREYSEL BİLİNÇ OLUŞTURMAK GEREKİYOR'
Akkoyunlu, 'Açık konuşmak gerekirse yabancı ülkelerden gelen bu aramalar, kısmi olarak oltalama diyebileceğimiz bir dolandırıcılık yöntemidir. Bugün, dış aramaların hepsi kapatılabilir ama yurt dışında arama yapması gereken ve iletişimlerini bu şekilde sağlayan birçok kişi de var. Örneğin ben, İngiltere'de yaşayan kız kardeşimle görüşmelerimizi WhatsApp üzerinden yapıyorum. Bu yüzden regülasyon yapılıp bir kanun ile hattın veya dışarıdan gelen aramaları tamamen kapatılması sağlıklı bir yöntem olmamakla olası bir durum da değil. Bu durumda, bireysel önlem almak ve bireysel bilinç oluşturmak gerekiyor. Her ne kadar 'sadece bu yeterli değil' desek bile bunu yapmaya mecburuz çünkü bugün dış aramaların tamamen kapatılması çok mümkün değil' dedi.
'AMAÇ, BİZİ CAZİP BİR İŞ, PARA KAZANMA TEKLİFİ İLE ELE GEÇİRMEKTİR'
Aramalara karşı bireysel önlem alınmasının çok önemli olduğunu söyleyen Akkoyunlu, konuyla ilgili şu önerilerde bulundu:
'Öncelikle tanımadığımız, bilmediğimiz kişilerden gelen aramaları kabul etmeyip, mesajlara cevap vermeyelim. Rehberimizde olmayan hatta tanıdığımız kişilerden dahi gelen mesajlara dikkat edelim. Günümüzde, sosyal mecralarımız çalınabiliyor bu yüzden rehberimizde olan kişilerin dahi bu amaçla mesaj atma durumları olabilir. Bankalardan gelen link, işlem bilgileri, şifrelerinizi güncelleyin gibi mesajlar aldığınızda mutlaka 2 kere düşünüp öyle hareket etmeniz gerekiyor. Özellikle WhatsApp üzerinden gelen arama, çağrı ve mesajlardaki asıl amaç, bizi inanamayacağımız derecede cazip bir iş, para kazanma teklifi ile ele geçirmektir. Birisi ile bu tarz bir diyaloğun içine girdiğinizde mutlaka 2 kere düşünmeli ve kredi kartı, banka, kişisel verilerinizi paylaşmamamız gerekiyor. Sizi bu şekilde arayan, üst üste rahatsız eden kişileri uygulama üzerinden engelleyebilirsiniz. Ayrıca haber mecraları çok önemli bir rol oynuyor; bu tarz dolandırılma yöntemleri olduğu ne kadar çok ifşa edilir ve bilinçlendirilirse o kadar önüne geçinilebilir olur.'
'SADECE BİR KERE DEĞİL ÜST ÜSTE İKİ KERE ARADILAR'
Kendisinin de uygulama üzerinden arandığını söyleyen Elif Ertaş, 'İki kere yaşadım, ikisini de engelledim. Ayrıca, sadece bir kere değil üst üste iki kere aradılar. Bir bakıyorum Afrika ülkesi, bir bakıyorum bambaşka yerden arama geliyor 'ne alaka' dedim, oldukça garip geldi. Benim bilgilerimin Afrika'da ya da başka bir ülkede ne işi var? Aramalara hiç cevap vermeden numaraları engelledim, herkese de bunu öneririm. Aramalara cevap veren kişiler gördüm, karşı taraf Türkçe cevap veriyor. Buna herkesin dikkat etmesi gerekiyor' diye konuştu.
'GENELDE PARA KOPARMAYA ÇALIŞIYORLAR'
Kerem Demir ise 'Geçen sene benim başıma da böyle bir olay gelmişti. Yabancı bir numara satış ya da başka bir amaçla sizi arıyor. Ben internete ilan verdikten sonra aranmıştım. Genelde para koparmaya çalışıyorlar, kanmamak lazım ve hep tedbirli olmak lazım. Ben direkt engelledim' dedi.
'ARAMALARIN AÇILMAMASI GEREKTİĞİNİ BİLİYORUM'
Başına böyle bir olay gelmediğini belirten Ramazan Okur da 'Her gelen mesaja cevap vermemek lazım, verildiği zaman sonuçlarına katlanılıyor. Bunun çok tehlikeli olduğunu ve aramaların açılmaması gerektiğini biliyorum' şeklinde konuştu.
